पिकनिक भाग १८. विशाल

पिकनिक भाग १८
विशाल.
विशाल झुडुपाजवळ गेला. सूर्य कलला होता, हलका वारा सुटला होता. जंगलातल्या सावल्या लयबद्ध हलत होत्या. अचानक त्या झुडपाजवळ एक विचित्र गारवा जाणवला. विशाल पानं तोडायला पुढे वाकला आणि…
“विशाल!” – रघुनाथच्या तोंडून किंकाळीच फुटली.
त्याच्या डोळ्यासमोर एकदम धूसर धूर पसरला. क्षणभरासाठी विशाल जणू पाण्यातील प्रतिबिंबासारखा डळमळला, शरीराचा आकार धूसर झाला आणि क्षणात नाहीसा झाला.
संध्याकाळचे सहा वाजले होते आणि रंजना तिच्या केमिस्ट्रिच्या क्लास ला जायला बाहेर पडली. स्कूटी बाहेर काढतांना तिला शेजारच्या अंगणात एक माणूस पालथा पडलेला दिसला. ती घाबरली. स्कूटी न काढता, तिने बाबांना जोरात हाक मारली.
“बाबा, बाबा, आई लवकर बाहेर या.” – रंजना एवढ्या मोठ्याने ओरडली की आजू बाजूच्या चार घरातले लोकं बाहेर आले. शेजारचं घर विशालचं होतं. त्यांचे आई बाबा पण बाहेर आले.
“अहो गुप्ते, तुमच्या अंगणात हा कोण माणूस पडला आहे?” – रंजनाचे बाबा.
रामचंद्रराव आणि मिथीला बाई म्हणजे विशालचे आई वडील, दोघेही गोंधळून त्या पालथ्या पडलेल्या माणसाकडे बघत होते.
“तुमच्या ओळखीचा कोणी आहे का?” – एक जण.
“नाही. आम्ही ओळखत नाही.” – रामचंद्रराव.
“पण मग हा अंगात धोतर, सदरा पायात चप्पल आणि डोक्यावर टोपी आणि हे बघा यांच्या हातात कसली तरी पानं दिसताहेत. हा तुमच्या कडे का आला असेल?” – शेजारी.
“चक्कर येऊन पडला असेल. कपडे स्वच्छ आणि चांगल्यापैकी दिसताहेत म्हणजे चांगल्या घरातला असावा.” -दूसरा शेजारी.
“पण पेहरावावरून एखाद्या जवळच्या खेड्यातला शेतकरी असावा असं दिसतंय.” – एक जण
“चेहरा मातीने माखला आहे. अरे कोणीतरी पाणी शिंपडा, त्याशिवाय हा शुद्धीवर येणार नाही. शुद्धीवर आल्यावर तोच सांगेल खरं काय आहे ते” – शेजारी.
अंगणातल्या बागेत नळ होता. रंजनाने जाऊन प्लॅस्टिकच्या मग मध्ये पाणी आणलं. रंजनाच्या बाबांनी ते त्या माणसाच्या चेहऱ्यावर शिंपडलं. शिंपडलं कसलं, ओतलंच. तो माणूस धडपडत उठला. त्यांच्या कडे बघितल्यावर सर्वांच्या मुखातून एक चीत्कार निघाला.
“विशाल? तू?”
“अरे, तू विशालच आहेस ना? कुठे होतास इतके दिवस?”- रंजनाचे बाबा.
“आणि हा काय अवतार केला आहेस? धोतर आणि सदरा? डोक्यावर टोपी सुद्धा. काय प्रकार आहे हा?” – दूसरा शेजारी.
विशाल उठून उभा राहिला. काही क्षण तो तसाच शून्य नजरेने पहात राहिला. मग हळू हळू त्याच्या जाणि‍वा परत यायला लागल्या. आपलं घर, आई बाबा शेजारी हे ओळखीचे वाटायला लागले. आणि अजून काही क्षण गेल्यावर डोक्यात स्वच्छ प्रकाश पडला. त्यांची घर वापसी झाली होती. मग लगेच विदिशाचा विचार डोक्यात आला. विदिशा कुठे असेल? पालघरला? त्याला काही सुचेना. तो पुन्हा ट्रान्स मध्ये गेला. खाली अंगणातच खाली बसला. त्याला असा गोंधळलेला पाहून मिथीलाबाईंच्या काळजाचा ठोका चुकला.
“अरे विशाल काय होतंय तुला. असा अनोळखी नजरेने का बघतो आहेस आमच्या कडे? कुठे होता माझा बाल इतके दिवस?” आणि मिथीलाबाईंचा बांध फुटला. त्यांच्या डोळ्यांना धार लागली आणि आपल्या नवऱ्याकडे बघून आर्त स्वरात म्हणाल्या, “बघा हो कसा करतो आहे हा.” त्यांना पुढे बोलवेना. रामचंद्रराव समोर आले. म्हणाले,
“मिथीला, शांत हो. नक्कीच काहीतरी भयंकर घडलं आहे. जरा त्याला सावरण्यासाठी वेळ दे. आपण त्याला घरात घेऊन जाऊ.” – रामचंद्रराव.
मग विशालला घेऊन सर्व घरात आले. त्याला सोफ्यावर बसवलं मिथीलाबाईंनी पाणी आणलं. पाणी प्यायल्यावर विशाल जरा भानावर आला. हळू हळू त्यांच्या डोळ्यात चमक यायला लागली. सर्वांवरून त्याने नजर फिरवली आणि ओळखीचं हसला. सर्वांनाच हायसं वाटलं. सगळे शांत होते. विशाल काय बोलतो याचीच वाट पहात होते.
“आई, मला जोरात चिंता काढ. मी खरंच परत आलोय का? माझा विश्वासच बसंत नाहीये.” – विशाल.
“हो रे तू खरंच परत आला आहेस. आता सर्व चांगलच होईल.” – मिथीलाबाई.
सर्व जण उत्सुकतेने विशालकडे बघत होते, त्यांना बसायला सांगून मिथीलाबाई चहा करायला आत गेल्या. रंजना सुद्धा त्यांच्या पाठोपाठ गेली. तिच्या पाठोपाठ तिची आई पण किचन मध्ये गेली. म्हणाली,
“रंजना तू पटकन जाऊन पेढे घेऊन ये. आनंदाचा प्रसंग आहे.” -सुनीताबाई, म्हणजे रंजनाची आई म्हणाली. रंजना लगेच निघाली.
थोडा वेळ शांतच गेला. सर्व जण विशाल सावरण्याची वाट पहात होते. चहा आला. चहा घेतल्यावर विशालला तरतरी आली. तो हसला. म्हणाला,
“मला माहीत आहे तुम्ही सर्व जण इतके दिवस मी कुठे होतो, काय करत होतो हे जाणून घ्यायला खूप उत्सुक असाल, तुम्हाला विश्वास ठेवायला अवघड जाईल, इतक्या अनपेक्षित आणि अकल्पनीय गोष्टी घडल्या आहेत. जरा सविस्तरच सांगावं लागणार आहे.” – विशाल.
“हो हो सांग, आम्हाला फार उत्सुकता आहे.” सगळे जण आता सावरून बसले.
मग विशालने सर्व कहाणी अथ पासून इति पर्यन्त सांगितली. सगळ्यांचे चहरे बघण्या सारखे झाले होते. विशालने अशी काही गोष्ट सांगितली होती की तिच्या वर विश्वास ठेवणं कठीण होतं.
“म्हणजे गेले वर्षभर तू पालघरला होतास?” – रामचंद्रराव
“हो.” – विशाल.
मग इतक्या जवळ होतास तर इथे का नाही आलास? बरं इथे नाही तर अमरावतीला येऊच शकला असतास.” – रामचंद्रराव
“कसं येणार बाबा, ते 1960 साल होतं. मुंबईची आमची बिल्डिंग नव्हती त्यावेळेस. आणि हे घर, हे तरी होतं का 60 साली. आणि तुमचं वय काय होतं १० वर्ष. मी येऊन काय ओळख सांगणार होतो? या १० वर्षांच्या मुलाचा मी ३० वर्षांचा मुलगा म्हणून?” – विशाल.
“अरे, पण आम्हालाच तुझ्या कहाणी वर विश्वास ठेवणं कठीण जातंय, तर त्यांनी कसा विश्वास ठेवला?” – रामचंद्रराव
“नाही सुरवातीला ते सर्वच संशयाने पहात होते, त्यांना वाटत होतं की आम्ही घरच्यांचा आमच्या लग्नाला विरोध आहे म्हणून पळून आलो. चुकून जंगलात शिरलो आणि वाट चुकलो. ते खोडून खोडून आम्हाला विचारात होते.” – विशाल.
“मग?” – रंजनाचे बाबा.
“आमची दोनच दिवसांपूर्वी ओळख झाली होती ते काही त्यांना पटत नव्हतं. झालं काय जेंव्हा रघुनाथ दादांनी आम्हाला बघितलं, तेंव्हा विदिशा भुकेने कासावीस होऊन ग्लानीत गेली होती, दादांनी आमची नावं विचारली, तेंव्हा विदिशा म्हणाली की मी विदिशा विशाल गुप्ते. मी नंतर विचारलं की ती असं का म्हणाली तर बोलली, की जोडपं आहे असं समजलं की लोकं समजुतीने वागतात. आणि तसंच झालं. दादांचा सुर बदलला आणि ते आम्हाला त्यांच्या घरी घेऊन गेले.” – विशाल.
“अरे पण त्यांचा विश्वास कसं बसला ते सांग न.” – रामचंद्रराव
मी त्यांना आपल्या साठी घडून गेलेल्या, पण त्यांच्या साठी भविष्यात घडणाऱ्या काही गोष्टी सांगितल्या. म्हणजे तो १९६० सालचा डिसेंबरचा महिना होता. मी सांगितलं की एप्रिल मध्ये युरी गागरीन नावाचा माणूस अवकाशात जाणार आहे. आणखी भारत चीन युद्ध वगैरे. त्यांनी तात्पुरता विश्वास ठेवला पण एप्रिल मध्ये युरी गागरीन बातमी आली आणि मग सगळं मळभ दूर झालं. पण लोकांना सांगताना त्यांनी आम्ही घरच्यांच्या विरोधामुळे पळून आलो आहोत असंच सांगितल.
सर्वच विचारात पडले. विशाल म्हणत होता ते मान्य करणं भागच होतं. सर्वच मौन होते. कसलीही प्रतिक्रिया देण्याच्या मनस्थितीत कोणीच नव्हते.
“विदिशा कुठे आहे?” शेवटी मिथीलाबाईच बोलल्या.
“ती कुठे असणार? मी निघालो तेंव्हा ती तिथेच होती. पण आता कुठे आहे, कशी असेल, ते माहीत नाही.” – विशाल.
‘विशाल, आत्तापर्यंत तू जे काही सांगितलस, त्यावरून तू एका क्षणात इकडे आलास, मग विदिशा कुठे आहे ते माहीत नाही असं कसं म्हणतो आहेस?”- रामचंद्रराव.
“बाबा लक्षात घ्या. मी आणि रघुनाथ दादा औषधी मुळया आणायला जंगलात गेलो होते. ते १९६० साल होतं. आज २०११ साल चालू आहे. म्हणजे मी तिथून नाहीसा झालो त्याला ५० वर्ष होऊन गेली आहेत. जर विदिशा तिथेच असेल, तर ती आज ७५ वर्षांची असेल. मी नाही म्हंटल्यांवर मधल्या काळात तिचं कदाचित लग्न पण झालं असेल आणि आणखी एक म्हणजे ती पालघरलाच असेल हे कसं सांगणार? ५० वर्षात काय काय घडामोडी झाल्या असतील, हे कसं कळणार?”- विशाल.
“अरे खरंच विदिशाच्या घरी कळवायला हवं.” – रामचंद्रराव.
“बाबा, तुम्ही विदिशाच्या आईबाबांना ओळखता?” – विशाल.
“हो. सर्व सांगतो तुला पण आधी त्यांना फोन करतो.” असं म्हणून रामचंद्रराव दुसऱ्या खोलीत गेले.
फोन करून झाल्यावर ते ते परत हॉल मध्ये आले. म्हणाले की विदिशाचे आई वडील लगेच निघताहेत. रात्री १० वाजे पर्यन्त पोचतील. आणि मग त्यांनी विशाल आणि विदिशा नाहीसे झाल्यावर काय काय गोंधळ झाला ते सविस्तर सांगितलं. जमलेल्या सर्वांनाच तो इतिहास माहिती होता. रामचंद्ररावांकडून काही सुटलं तर त्या लोकांनी लगेच चुकीची दुरुस्ती पण केली. आता विशाल भांबावला.
“मी विदिशाला पळवलं असा संशय होता?” – विशाल.
क्रमश:----
पुढचा भाग – पालघर.