आपण सगळेच आयुष्यात काही ना काही चुका करतो. कधी निर्णय चुकीचा ठरतो, कधी एखादं वाक्य आपल्याकडून नको त्या वेळी निघून जातं, तर कधी आपल्या अहंकारामुळे किंवा दुर्लक्षामुळे एखादं नातं हातातून निसटतं. आणि मग काही काळानंतर मनात एकच विचार येतो — “असं करायला नको होतं…”
पण प्रश्न असा आहे — का बरं आपण वेळ निघून गेल्यावरच शहाणे होतो?
पण प्रश्न असा आहे — का बरं आपण वेळ निघून गेल्यावरच शहाणे होतो?
शहाणपण म्हणजे फक्त अनुभवातून आलेलं ज्ञान नव्हे. ते म्हणजे आपल्या निर्णयांची आणि कृतींची जबाबदारी ओळखणं. अनेकदा आपण एखादी गोष्ट करत असताना तिचे परिणाम आपल्याला ठाऊक नसतात. त्या वेळची परिस्थिती, भावना, आणि मनस्थिती आपल्याला वेगळ्या दिशेने नेत असते. पण जसजसे दिवस जातात, तसतसं वास्तव समोर येतं, आणि आपण म्हणतो — “तेव्हा थोडां विचार केलं असता, तर बरं झालं असतं.”
कधी कधी शहाणपण उशिरा येतं, कारण त्या वेळी आपल्यावर अहंकाराचं किंवा उतावळेपणाचं सावट असतं. आपण लगेच प्रतिक्रिया देतो, विचार करण्याआधी निर्णय घेतो. आणि नंतर जेव्हा परिणाम समोर येतात, तेव्हा तेच निर्णय आपल्याला पश्चात्तापाची जाणीव करून देतात.
खरं तर, ‘वेळ गेल्यावर कळतं’ याचं एक मुख्य कारण म्हणजे आपण त्या क्षणी स्वतःला शांत ठेवू शकत नाही.
कोणीतरी छान म्हटलंय — “Experience is the best teacher, but the tuition fees are high.”
खरंच, अनुभव शिकवतो, पण त्याची किंमत आपल्याला चुकून, हरवून, किंवा गमावूनच मोजावी लागते. एखादं नातं तुटल्यावरच संवादाचं महत्त्व कळतं. आरोग्य बिघडलं की झोप, आहार, आणि मानसिक शांततेचं महत्त्व लक्षात येतं. पालकांचे शब्द दुर्लक्षित केल्यावर, ते बरोबर होते हे आपण उशिरा मान्य करतो.
हेच आयुष्याचं तत्त्व आहे — शिकवणं वेळ घेते, आणि वेळ गेल्यावरच शहाणपण येतं.
पण यामध्ये सर्वात सुंदर गोष्ट म्हणजे — शहाणपण कधीच वाया जात नाही.
हो, ते उशिरा येतं, पण येतं मात्र नक्की. आणि जेव्हा येतं, तेव्हा पुढच्या वेळेस आपला दृष्टिकोन पूर्णपणे बदलतो. आपण अधिक समजूतदार होतो, संयमी होतो, आणि सर्वात महत्त्वाचं म्हणजे – आपण इतरांच्या चुकांकडेही अधिक सहनशील नजरेने पाहू लागतो.
म्हणून वेळ गेल्यावर शहाणपण आलं, तरी ते उगाच नाही — ते आपल्याला पुढचं आयुष्य समजून जगायला मदत करतं.
लोक म्हणतात — “संधी एकदाच येते.”
पण खरं सांगायचं झालं, तर जीवन नेहमी दुसरी संधी देतं. फक्त आपण त्याकडे खुलेपणाने पाहायला हवं. आपल्या चुका मान्य करणं ही मोठी गोष्ट आहे. आणि ज्या क्षणी आपण “हो, माझ्याकडून चूक झाली” असं प्रामाणिकपणे मान्य करतो, त्या क्षणी नवं शहाणपण जन्म घेतं.
त्या क्षणानंतरच आपलं आयुष्य अधिक साधं, शांत आणि अर्थपूर्ण होतं.
पण खरं सांगायचं झालं, तर जीवन नेहमी दुसरी संधी देतं. फक्त आपण त्याकडे खुलेपणाने पाहायला हवं. आपल्या चुका मान्य करणं ही मोठी गोष्ट आहे. आणि ज्या क्षणी आपण “हो, माझ्याकडून चूक झाली” असं प्रामाणिकपणे मान्य करतो, त्या क्षणी नवं शहाणपण जन्म घेतं.
त्या क्षणानंतरच आपलं आयुष्य अधिक साधं, शांत आणि अर्थपूर्ण होतं.
बालपणात पालक सांगत असतात — “वेळेचं महत्त्व ओळख.”
आपण दुर्लक्ष करतो, आणि नंतर जेव्हा त्या वेळेचा अभाव जाणवतो, तेव्हा कळतं की ते म्हणणं किती खरं होतं. वेळ म्हणजे फक्त घड्याळावरचे आकडे नाहीत — ती एक संधी आहे, जी गेल्यावर पुन्हा परत येत नाही.
पण त्या गेलेल्या वेळेतून आपण जे शिकतो, ते आपल्याला आयुष्यभरासाठी तयार करतं.
आपण दुर्लक्ष करतो, आणि नंतर जेव्हा त्या वेळेचा अभाव जाणवतो, तेव्हा कळतं की ते म्हणणं किती खरं होतं. वेळ म्हणजे फक्त घड्याळावरचे आकडे नाहीत — ती एक संधी आहे, जी गेल्यावर पुन्हा परत येत नाही.
पण त्या गेलेल्या वेळेतून आपण जे शिकतो, ते आपल्याला आयुष्यभरासाठी तयार करतं.
आपल्याला इतरांना माफ करणं अवघड वाटतं, पण स्वतःला माफ करणं त्याहून कठीण असतं.
भूतकाळातील चुकांवर खूप विचार करणं, स्वतःला दोष देणं, यातून आपण पुढे जाऊ शकत नाही. म्हणूनच शहाणपणाचं खरं रूप म्हणजे — भूतकाळ स्वीकारणं आणि भविष्याकडे शांत मनाने पाहणं.
जे झालं ते झालं — पण आता आपण काय करू शकतो, हे ओळखणं हीच खरी वाढ आहे.
भूतकाळातील चुकांवर खूप विचार करणं, स्वतःला दोष देणं, यातून आपण पुढे जाऊ शकत नाही. म्हणूनच शहाणपणाचं खरं रूप म्हणजे — भूतकाळ स्वीकारणं आणि भविष्याकडे शांत मनाने पाहणं.
जे झालं ते झालं — पण आता आपण काय करू शकतो, हे ओळखणं हीच खरी वाढ आहे.
वेळ गेल्यावर आलेलं शहाणपण — आशीर्वाद की शिक्षा?
हा प्रश्न अनेकांना पडतो.
खरं तर ते दोन्ही आहे. ज्या गोष्टीतून आपण वेदना घेतो, तीच गोष्ट समज वाढवते. ती शिक्षा नाही, तर शिकवण आहे.
एखाद्या कठीण अनुभवामुळे आपल्यात बदल होतो — आपण अधिक संयमी, अधिक समजूतदार, आणि थोडं शांत होतो. म्हणून वेळ गेल्यावर येणारं शहाणपण म्हणजे जीवनाचा आशीर्वादच आहे — फक्त तो थोड्या उशिराने मिळतो.
वेळ निघून गेल्यावर शहाणपण येतं, कारण आपल्याला तेव्हा आयुष्याचं खरं मूल्य समजतं.
जसं झाड फळ देण्याआधी वाढतं, तसं माणूसही अनुभवांनी पिकतो.
कधी नुकसान होतं, कधी नातं तुटतं, कधी मन दुखावतं — पण शेवटी तेच प्रसंग आपल्याला घडवतात.
म्हणूनच पुढच्यावेळी जेव्हा काही चूक होईल, तेव्हा स्वतःवर राग न करता, त्यातून शिकण्याचा प्रयत्न करा.
जसं झाड फळ देण्याआधी वाढतं, तसं माणूसही अनुभवांनी पिकतो.
कधी नुकसान होतं, कधी नातं तुटतं, कधी मन दुखावतं — पण शेवटी तेच प्रसंग आपल्याला घडवतात.
म्हणूनच पुढच्यावेळी जेव्हा काही चूक होईल, तेव्हा स्वतःवर राग न करता, त्यातून शिकण्याचा प्रयत्न करा.
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा