धैर्याचा लपलेला मार्ग
सह्याद्रीच्या दऱ्यांमध्ये सकाळचे धूसर धुके तरंगत होते. पावसाळ्याचा शेवटचा आठवडा चालू होता. किशोरवयीन पण जिज्ञासू, आरव, आर्या आणि नंदिनी हे तिघे मित्र आपल्या गावाजवळच्या टेकडीवर छोट्या ट्रेकसाठी निघाले होते.
आरवला पायवाटा शोधण्याची आवड, आर्याला नकाशे वाचण्याची आणि नंदिनीला निसर्गाची निरीक्षणशक्ती विलक्षण होती. या तिघांची मैत्री या आवडींमुळे अजून घट्ट होती.
त्या दिवशी मात्र त्यांनी निर्णय घेतला होता, “आज आपण ताईकडून ऐकलेलं ‘सिंहरायचं हरवलेलं शहर’ शोधायला जाऊया,” नंदिनी उत्साहात म्हणाली.
आर्या हसत म्हणाली, “अगं, ती तर गोष्ट आहे. खरोखर शहर कुठे असणार?”
आरवने मात्र जबाब दिला, “गोष्टींची मुळे नेहमीच काहीतरी खरी असतात.”
तिघेही हसत-खेळत पुढे जात होते.
सुमारे तासभर चालल्यानंतर दाट झुडपांमागे त्यांना एक दगडी चौकट दिसली, जणू एखाद्या जुन्या दरवाज्याचा अवशेष. आरवने काडीने झुडप हलवले आणि म्हणाला, “हे बघा... हे तर नैसर्गिक नाही.”
दगडी कमानीवर काही चिन्हं होती. ती कोणालाच समजत नव्हती. पण ती पाहताच आर्याने गावातल्या जुन्या पुस्तकातील एक पान आठवले, “हे चिन्ह म्हणजे दिशा दाखवणारा नकाशा असतो असं वाचलं होतं!”
त्या दरवाज्याच्या पुढे एक अरुंद वाट होती, जणू शेकडो वर्षे कोणी वापरलेलीच नव्हती. पण तिघांनी एकमेकांचा हात पकडला आणि आत गेले.
मार्गावर पक्ष्यांचा आवाज, पाण्याचा मंद झरा आणि झाडांच्या पानांचं सळसळणारं संगीत… पण त्याहून जास्त काहीतरी विचित्र जाणवत होतं, हवा अचानक थंड होत चालली होती. “काहीतरी वेगळं आहे या जंगलात,” नंदिनी म्हणाली.
थोड्याच वेळात त्यांना दरीच्या तळाशी एक भव्य गुहा दिसली. दगडावर कोरलेली सिंहाची आकृती…खाली छोट्या अक्षरांत प्राचीन मराठीत लिहिलेलं, “धैर्य असेल तेव्हाच मार्ग उघडेल.”
आर्या थोडी घाबरली. “आपण आत नको जाऊया… अंधार आहे.”
आरवने टॉर्च काढत म्हटले, “भीती वाटली तरी चालेल… पण भीतीवर विजय मिळवणे महत्त्वाचं.”
ते तिघे आत गेले. गुहेचा मार्ग वाकडा-तिकडा होता. भिंतींवर कोरलेल्या शिल्पांवरून जाणवत होतं, इथे कधी काळी एखादं शहर किंवा मंदिर असावं. गुहा ओलसर होती, पण एकही जिवंत आवाज नव्हता.
अचानक नंदिनी थांबली, “श्श्श… आवाज आला का?”
गुहेतून मंद वारा येत होता. त्या वाऱ्याबरोबर एका लहान घंटीचा आवाज येत होता. ते तिघे आवाजाच्या दिशेने गेले.
गुहेतून मंद वारा येत होता. त्या वाऱ्याबरोबर एका लहान घंटीचा आवाज येत होता. ते तिघे आवाजाच्या दिशेने गेले.
काही मिनिटांनी गुहा एका मोठ्या दालनासारख्या जागेत उघडली. दालनाच्या मध्यभागी दगडाचा गोलाकार चबुतरा होता आणि त्यावर एक लहानसा तांब्याचा यंत्र-नकाशा ठेवलेला होता.
यंत्रावर अनेक चकत्या फिरत होत्या. कोणीतरी शेकडो वर्षांपूर्वी बनवलेलं हे कोडे होतं.
आर्याने त्याचा अभ्यास सुरू केला, “हे एखादं पझल आहे. योग्य क्रमाने फिरवलं तर काहीतरी उघडेल.”
आरवने दिवा टाकून पाहिले, “हे बघा… या चकत्यांवर सूर्य, चंद्र आणि नद्या आहेत. कदाचित हाच हरवलेल्या शहराचा मार्ग असावा.”
तिघांनी मिळून चिन्हे जुळवायला सुरुवात केली.
नंदिनीने नदीची चक्र फिरवली, आर्याने चंद्राच्या बाजूची आणि आरवने सूर्याच्या.
नंदिनीने नदीची चक्र फिरवली, आर्याने चंद्राच्या बाजूची आणि आरवने सूर्याच्या.
एका क्षणी टक् असा आवाज झाला आणि चबुतऱ्याखालील जमिनीचे भाग हलले. खाली एक सरकत जाणारी भिंत उघडली आणि त्यांना दिसला एक गुप्त भूमिगत मार्ग. तिघांचे डोळे विस्फारले.
त्या मार्गातून गेल्यावर त्यांना जे दिसलं ते अवाक करणारे होते, एक शांत, पण अतिशय सुंदर प्राचीन शहर!
खडकाच्या भिंतींमध्ये कोरलेल्या घरे, पाण्याच्या टाक्या, छोटे रस्ते…जणू एखाद्या राजा-महाराजांच्या सैन्याने इथे कधीकाळी वास्तव्य केले असावे.
शहर पडलं होतं… पण त्यातलं सौंदर्य अजूनही जिवंत होतं. नंदिनीचा आवाज भरून आला, “आपण खरोखर इतिहासात पाऊल टाकलंय…”
या शहराच्या मध्यभागी एक मोठा चौक होता. चौकात दगडांची सिंहमूर्ती आणि त्याच्या समोर एक दगडी फलक. आर्याने तो साफ केला. त्यावर लिहिलं होतं,
“सिंहरायाच्या राज्याचे संरक्षण करणारे शूर सैनिक येथे वास्तव्य करत. शहराचा नाश युद्धाने नाही, तर निसर्गाने केला. पण ज्यांना धैर्य, एकता आणि प्रामाणिकपणा आहे… त्यांच्यासाठी हे शहर कधीच हरवत नाही.”
“सिंहरायाच्या राज्याचे संरक्षण करणारे शूर सैनिक येथे वास्तव्य करत. शहराचा नाश युद्धाने नाही, तर निसर्गाने केला. पण ज्यांना धैर्य, एकता आणि प्रामाणिकपणा आहे… त्यांच्यासाठी हे शहर कधीच हरवत नाही.”
आरवने शांतपणे म्हटलं, “कदाचित म्हणूनच आपण हा मार्ग शोधू शकलो.”
शहराच्या एका कोपऱ्यात त्यांना एक लहान दार दिसलं. त्यावर अक्षरे होती, “शेवटची परीक्षा, स्वतःवर विश्वास.”
त्या दारातून आत गेल्यावर तीन समोरासमोर लागणारे अरुंद मार्ग होते. आर्याने विचारले, “कुठला मार्ग घ्यायचा?”
दरवाजाजवळ लोखंडी पट्टीवर लिहिलं होतं,
“भयाचे मार्ग वेगवेगळे, पण सत्य एकच.”
तिघांना समजलं, त्यांनी वेगवेगळे मार्ग घ्यायचे.
एक क्षण ते एकमेकांकडे पाहत राहिले.
“वेगळं जाणं भीतीदायक आहे,” नंदिनी म्हणाली.
“भयाचे मार्ग वेगवेगळे, पण सत्य एकच.”
तिघांना समजलं, त्यांनी वेगवेगळे मार्ग घ्यायचे.
एक क्षण ते एकमेकांकडे पाहत राहिले.
“वेगळं जाणं भीतीदायक आहे,” नंदिनी म्हणाली.
आरवने तिच्या पाठीवर हात ठेवला, “पण आपण स्वतःवर विश्वास ठेवूया. हेच शहर शिकवतंय.”
ते तिघे तीन वेगवेगळ्या मार्गांनी गेले. मार्ग अंधारे होते, पण प्रत्येकाच्या समोर लहान-लहान आव्हाने येत होती,
कोठेतरी अडथळे होते, कोठेतरी पायऱ्या, तर कोठे आवाज. पण त्या आव्हानांत कुठेही इजा करण्यासारखे काही नव्हते, फक्त भीतीचा सामना करण्यासारखी मानसिक परीक्षा होती.
कोठेतरी अडथळे होते, कोठेतरी पायऱ्या, तर कोठे आवाज. पण त्या आव्हानांत कुठेही इजा करण्यासारखे काही नव्हते, फक्त भीतीचा सामना करण्यासारखी मानसिक परीक्षा होती.
काही वेळाने तिघेही एका मोठ्या कक्षात पुन्हा भेटले.
त्यांच्या मनात अभिमान होता, ते भीतीवर मात करून आले होते.
त्यांच्या मनात अभिमान होता, ते भीतीवर मात करून आले होते.
त्या कक्षाच्या मध्यभागी एक प्राचीन पेटी होती.
तिघांनी ती उघडली, आत दगडावर कोरण्यात आलेला एक सुवर्ण रंगाचा पत्रलेख होता.
तिघांनी ती उघडली, आत दगडावर कोरण्यात आलेला एक सुवर्ण रंगाचा पत्रलेख होता.
त्यावर लिहिलं होतं, “शौर्य म्हणजे भयाचा अभाव नाही.
भयासह पुढे जाण्याची ताकद म्हणजे खरे धैर्य. ही शिकवण जगात पुढे न्या.”
भयासह पुढे जाण्याची ताकद म्हणजे खरे धैर्य. ही शिकवण जगात पुढे न्या.”
तिघांच्या डोळ्यांत चमक आली. त्यांना काही सोने-मोती सापडले नाहीत…पण त्यांना मिळाली, शौर्य, विश्वास आणि एकतेची अमूल्य भेट.
शहर शांत होतं, पण त्या शांततेत इतिहासाचं प्रतिबिंब दिसत होतं.
संध्याकाळ होत आली होती. गुहेच्या बाहेर पडताना दिवसाची शेवटची किरणं दिसत होती.
नंदिनी म्हणाली, “आपल्यावर कोणी विश्वास ठेवणार नाही की आपण एक शहर शोधलं!”
आर्या हसत म्हणाली, “ठीक आहे… काही रहस्यं मनात जपायला हवी.”
आरवने आकाशाकडे पाहत शांतपणे म्हटलं,
“कधी कधी खरा खजिना सापडतो… जेव्हा आपण स्वतःवर विश्वास ठेवतो.”
“कधी कधी खरा खजिना सापडतो… जेव्हा आपण स्वतःवर विश्वास ठेवतो.”
तिघेही घरी परतले, बाहेरून बदलले नव्हते… पण आतून खूप मोठे झाले होते.
समाप्त
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा