धाग्यांनी गुंफलेले नातं
सकाळी सातचा गजर वाजताच आर्या चटकन उठली. आज तिच्या शाळेत सायन्स प्रोजेक्टचे प्रदर्शन होत होते आणि तिचं मॉडेल बनवण्यात तिला रात्री उशीरपर्यंत जागावं लागलं होतं. पलंगावरून उठताच तिचा पहिला विचार एका व्यक्तीकडे गेला, तिची मोठी बहीण अनुजा.
अनुजा आर्यापेक्षा चार वर्षांनी मोठी, पण तिच्यासाठी अर्धी आईसारखी. आईबाबा दोघेही जॉबमुळे सकाळी घाईत असल्याने, घरातील बहुतांशी जबाबदाऱ्या अनुजावरच येत. तरीही ती कधी तक्रार करायची नाही. उलट आर्याच्या प्रत्येक गोष्टीत ती मनापासून लक्ष द्यायची.
आज सकाळी पण तसेच झाले.
“आरू, तयार झालीस का? केस अजून नीट विंचरलेही नाहीस!”, अनुजाने स्वयंपाकघरातून हाक मारली.
आर्या आरशासमोर चेहरा वाकवून म्हणाली, “दीदी, माझे केस ऐकतच नाहीत!”
अनुजा हसत तिच्या मागे उभी राहिली. तिने शांतपणे तिचे केस गुंफले आणि शेवटी छोटी गुलाबी रबरबँड लावला.
“बघ, आता प्रोजेक्टपेक्षा तूच जास्त चमकशील.”
आर्याच्या चेहऱ्यावर हसू फुललं.
“बघ, आता प्रोजेक्टपेक्षा तूच जास्त चमकशील.”
आर्याच्या चेहऱ्यावर हसू फुललं.
दोन्ही बहीणी शाळेकडे निघाल्या. वाटेत आर्या सतत तिला तिचं मॉडेल कसं मांडायचं, काय सांगायचं, आणि जर सगळं चुकीचं झालं तर काय करायचं, असे हजारो प्रश्न विचारत होती. अनुजा शांतपणे तिला धीर देत होती.
“आरू, चूक झाली तरी हरकत नाही. प्रयत्न महत्त्वाचा.”
हे शब्द आर्याला विशेष वाटत. कारण अनुजा स्वतः अभ्यासात चमकली असली तरी तिने कधीही आर्याशी स्पर्धा केली नाही. उलट, तिला नेहमी प्रोत्साहनच दिलं.
हे शब्द आर्याला विशेष वाटत. कारण अनुजा स्वतः अभ्यासात चमकली असली तरी तिने कधीही आर्याशी स्पर्धा केली नाही. उलट, तिला नेहमी प्रोत्साहनच दिलं.
शाळेत पोहोचल्यावर मात्र आर्याचा चेहरा पडला. तिच्या प्रोजेक्ट मॉडेलचा एक कोपरा प्रवासात तुटला होता.
“हे काय झालं आता… सर्वच खराब झालं!” ती डोळ्यांत पाणी आणत म्हणाली.
“हे काय झालं आता… सर्वच खराब झालं!” ती डोळ्यांत पाणी आणत म्हणाली.
अनुजा एक क्षणही न घालवता म्हणाली, “रडू नकोस. आपण हे इथेच ठीक करूया.”
तिने तिच्या बॅगेतून फेविक्विक, टेप आणि छोटा कात्रीचा सेट काढला (ती नेहमीच तयार असायची). फक्त दहा मिनिटांत तिने मॉडेल पूर्ववत केलं. इतकंच नाही, तर तिने आणखी थोडी सजावट करून ते अधिक सुंदर केलं.
आर्या आश्चर्याने म्हणाली, “तू नसतीस तर मी काहीच करु शकले नसते.”
अनुजा हळूच हसली, “काही नाही, तू एक दिवस याहूनही चांगलं करशील.”
सायन्स प्रदर्शन चांगलं पार पडत होतं. बऱ्याच मुलांनी सुंदर मॉडेल्स आणली होती. जज प्रत्येक वर्गात फेरफटका मारत होते. आर्याचा नंबर जसजसा जवळ येत होता तसतसे तिचे हात थरथरायला लागले.
“दीदी... नाही होणार माझं.”
अनुजाने तिचा हात पकडला, “होणार, तू जे जाणतेस तेच शांतपणे सांग.”
जज आले. आर्याने खोल श्वास घेतला. तिने तिचे मॉडेल, “पाण्याचे संवर्धन” सोप्या भाषेत, पण आत्मविश्वासाने सांगितले. मध्येच थोडी घाबरली पण तिला अनुजा मागून स्मित करून प्रोत्साहन देत होती.
शेवटी जज यांनी तिला विचारलं, “हे मॉडेल तयार करताना तुला सर्वात जास्त कोणाची मदत झाली?”
आर्या क्षणभर अनुजाकडे पाहून म्हणाली, “माझ्या दीदीची. पण माझं काम मीच केलंय… ती फक्त माझा आत्मविश्वास बनली.”
हे उत्तर ऐकून अनुजाच्या डोळ्यांत अभिमान दाटून आला.
दुपारी निकाल लागले. आर्याला पहिला क्रमांक मिळाला होता. तिचे मित्र-मैत्रिणी तिला अभिनंदन करत होते. ती आनंदात धावत अनुजाकडे आली.
“दीदी! आपण जिंकलो!” अनुजाने तिला उचलून घेतलं, “तू जिंकलीस, आरू!”
पण त्यांचा आनंद फार काळ टिकला नाही.
त्या दोघी शाळेबाहेर आल्या तर वातावरणात विचित्र शांतता होती. काही पालक घाईत आपल्या मुलांना घेऊन जात होते. शेजारच्या रस्त्यावर थोडा अपघात झाला होता, एखाद्या वाहनाने धडक दिल्याची चर्चा चालू होती.
त्या दोघी शाळेबाहेर आल्या तर वातावरणात विचित्र शांतता होती. काही पालक घाईत आपल्या मुलांना घेऊन जात होते. शेजारच्या रस्त्यावर थोडा अपघात झाला होता, एखाद्या वाहनाने धडक दिल्याची चर्चा चालू होती.
आर्या आणि अनुजा दोघींना हलकेसे अस्वस्थ वाटले. त्यांनी घाईने घरी जाण्याचा निर्णय घेतला.
घरी पोहोचताच शेजारच्या काकू धावत आल्या, “अनुजा! तुझी आई जरा जखमी झालीये… हॉस्पिटलमध्ये आहे, पण आता ठीक आहे. घाबरू नकोस.”
दोन्ही मुलींचे चेहरे पांढरे पडले, पण काकूने लगेच समज दिली, “फक्त साधं खरचटलं आहे. काळजीची काहीच गरज नाही.”
अनुजाने लगेच आर्याचा हात धरत तिला सांभाळलं.
“आरू, घाबरू नको. आपण लगेच आईकडे जाऊ.”
“आरू, घाबरू नको. आपण लगेच आईकडे जाऊ.”
हॉस्पिटलमध्ये पोहोचल्यावर आई बेडवर बसून हसत होती. तिच्या हाताला छोटासा पट्टा होता.
“माझ्या दोन्ही मुलींचे असे घाबरलेले चेहरे का?”, आईने त्यांना जवळ घेतलं.
आर्याला रडूच कोसळलं. “आई, तुला काही झालं तर…?”
आईने तिचे डोळे पुसले, “मला काही होणार नाही. आणि मी आहेच तुमच्यासोबत. पण मी बघतेय, तुम्ही दोघी एकमेकींसाठी किती काळजी करता.”
अनुजा आईशेजारी बसत म्हणाली, “आई, आरू जिंकली पहिला क्रमांक आला.”
आईने आर्याला जवळ घेऊन तिच्या केसांवरून हात फिरवला. “अभिमान आहे मला तुझा.”
त्या दिवशी घरी परतल्यावर एक वेगळीच उब जाणवत होती. आई-बाबा दोघांनीही बहीणींचा परस्परांच्या मदतीचा किस्सा ऐकला. रात्री जेवताना बाबा हलकेच म्हणाले, “या घराचा खरा आधार कोण आहे माहिती आहे का?, तुमच्या दोघींची मैत्री आणि नातं.”
आर्या अनुजाकडे पाहून हसली. “दीदी, तू माझा आधार आहेस.”
अनुजा तिच्या खांद्यावर हात ठेवून म्हणाली, “आणि तू माझा आत्मविश्वास.”
त्या रात्री आर्याला एक गोष्ट पक्की समजली, बहीण म्हणजे फक्त नाते नाही, तर एक सावली, मार्गदर्शक, आणि पहिली मैत्रीण. जीवनात काहीही बदललं तरी त्यांचं नातं नेहमी धाग्यासारखं घट्ट गुंफलेलं राहणार होतं.