आपलं मन म्हणजे समुद्रासारखं असतं, कधी शांत, कधी लहरींनी डोलणारं, आणि कधी वादळाने हलणारं. प्रत्येक क्षणी त्यात नवे रंग, नवे विचार, नवे भाव उगवतात. कधी आनंदाचा तरंग, कधी दुःखाची ओल, तर कधी रागाचा किंवा अस्वस्थतेचा उन्माद. या सगळ्या लहरींचं स्वरूप वेगळं असलं तरी त्या आपल्याच मनाच्या किनाऱ्यावर आदळत असतात.
आपण दिवसातून किती वेळा आपल्या मनाकडे लक्ष देतो? कदाचित फारच कमी. आपण बाहेरच्या जगात इतके गुंतलेले असतो की आतल्या जगाकडे पाहायलाच वेळ मिळत नाही. पण मन मात्र कायम बोलतं, फक्त आपण ऐकत नाही. कधी शांतपणे, कधी हळुवारपणे, कधी चिडून ते आपल्या प्रत्येक भावनांना आवाज देतं.
मनाच्या लहरींवर चालायला शिकलं की आयुष्याचा अर्थ वेगळाच वाटतो. मग आपण प्रत्येक क्षणात जगायला शिकतो. बाहेरचं जग कितीही गोंगाटमय असलं तरी आतल्या शांततेचा स्पर्श आपल्याला सांभाळून ठेवतो. या प्रवासात काही प्रश्न निर्माण होतात, मी खरोखर आनंदी आहे का? माझ्या अपेक्षा माझं आयुष्य ठरवतायत का? की मी स्वतःच्या भावनांना ओळखायचं विसरलोय?
कधी कधी मन असंही सांगतं- "थोडं थांब, स्वतःला ऐक."
आपण धावतोय, प्रत्येक दिवस नवनवीन ध्येयांसाठी झटतोय, पण त्या ध्येयांच्या मागे धावताना मन थकून जातं. त्याला विश्रांती हवी असते, थोडी शांतता, थोडं स्वतःसोबतचं वेळ. त्या क्षणातच आपण स्वतःला सगळ्यात जास्त ओळखतो.
आपण धावतोय, प्रत्येक दिवस नवनवीन ध्येयांसाठी झटतोय, पण त्या ध्येयांच्या मागे धावताना मन थकून जातं. त्याला विश्रांती हवी असते, थोडी शांतता, थोडं स्वतःसोबतचं वेळ. त्या क्षणातच आपण स्वतःला सगळ्यात जास्त ओळखतो.
मनाच्या लहरींवर चालताना आपण काही गोष्टी शिकतो,
प्रत्येक भावना आपल्याला काही शिकवते.
राग शिकवतो की आपण कुठे असहाय्य आहोत.
दुःख शिकवतं की आपण अजूनही काहीतरी जपतोय.
आनंद शिकवतो की क्षण लहान असले तरी सुंदर असतात.
आणि प्रेम शिकवतं की मन नेहमीच देण्याची अपेक्षा करतं, घेण्याची नाही.
प्रत्येक भावना आपल्याला काही शिकवते.
राग शिकवतो की आपण कुठे असहाय्य आहोत.
दुःख शिकवतं की आपण अजूनही काहीतरी जपतोय.
आनंद शिकवतो की क्षण लहान असले तरी सुंदर असतात.
आणि प्रेम शिकवतं की मन नेहमीच देण्याची अपेक्षा करतं, घेण्याची नाही.
कधी लहरी शांत होतात; त्या वेळी आत्मपरीक्षणाचा काळ असतो. आपण आपल्या चुका, अनुभव आणि नात्यांकडे नव्या दृष्टीकोनातून पाहतो. कधी त्या लहरी उफाळून येतात ;त्या वेळी आपल्या आत साठलेलं सगळं भावनिक ओझं बाहेर पडतं. या सगळ्याचं उत्तर फक्त एकच स्वीकार. स्वतःचा, परिस्थितीचा आणि काळाचा.
मनावर नियंत्रण ठेवणं म्हणजे भावनांना दाबणं नव्हे. त्यांना समजून घेणं, त्यांना वेळ देणं, आणि त्यांच्यातून योग्य दिशा शोधणं हे खऱ्या अर्थानं आत्मशांती आहे. आपल्या मनाचं निरीक्षण करायला लागलं की प्रत्येक विचाराच्या मागे एक गरज, एक भीती, एक अपूर्णता दिसते. आणि तेच ओळखणं म्हणजे आत्मजाण.
आजच्या काळात आपण बाहेरचं सगळं नियंत्रित करण्याचा प्रयत्न करतो. मोबाईल, काम, वेळ, लोक. पण स्वतःचं मन नियंत्रित ठेवणं मात्र सर्वात कठीण गोष्ट ठरते. कारण मन मोकळं असतं, ते बंधनात राहत नाही. ते कधी भूतकाळात हरवतं, कधी भविष्याच्या भीतीत जगतं, पण वर्तमानात टिकणं त्याला कठीण जातं. म्हणूनच “वर्तमानात राहणं” ही सगळ्यात मोठी साधना आहे.
मनाच्या लहरींवर चालताना काही गोष्टींची जाणीव होते,
आपण ज्या गोष्टी गमावल्या म्हणून दुःखी असतो, त्या कदाचित आपल्या वाढीसाठीच गेल्या असतात.
आपण ज्यांच्यावर रागावतो, त्यांनी कदाचित आपल्याला आरसा दाखवला असतो.
आणि आपण ज्यांना विसरू शकत नाही, तेच लोक आपल्या जीवनातले धडे ठरतात.
आपण ज्या गोष्टी गमावल्या म्हणून दुःखी असतो, त्या कदाचित आपल्या वाढीसाठीच गेल्या असतात.
आपण ज्यांच्यावर रागावतो, त्यांनी कदाचित आपल्याला आरसा दाखवला असतो.
आणि आपण ज्यांना विसरू शकत नाही, तेच लोक आपल्या जीवनातले धडे ठरतात.
या सगळ्यातून आपण शिकतो की मन शत्रू नाही ; आपला सर्वात जवळचा मित्र आहे. फक्त त्याला ऐकण्याची सवय लावावी लागते. प्रत्येक दिवस काही वेळ स्वतःसाठी ठेवला, की जीवन खऱ्या अर्थानं बदलतं. मग जगणं हे फक्त धावपळ राहत नाही, ते एक अर्थपूर्ण प्रवास बनतं.
शेवटी, मनाच्या लहरींवर चालणं म्हणजे स्वतःकडे परत जाणं. प्रत्येक लहरीसोबत एक नवीन आपण जन्म घेतो; थोडा शांत, थोडा समजूतदार, आणि थोडा अधिक खरा.
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा