गुरुदक्षिणा (भाग अंतिम)

सरांच्या या उच्चाराने मॅडम चकित झाल्या. समोरून चालत येणारे कलेक्टर म्हणजे बारकूच आहे हे कळायला मॅडमनाही वेळ लागला नाही. जिल्हाधिकारी कार्यालयातून आलेल्या फोनचा संदर्भ लागताच त्या मटकन खाली बसल्या. अंतर संपत होते आणि काळजाचा ठोका चुकत होता. व्यासपीठामागे पडद्याआड उभ्या असलेल्या वृंदाची नजर यशवर्धनवर पडताच तिने समोरचा पडदा नजरेआड ओढला. हृदयाची धडधड तिच्या श्वासांची गती वाढवत होती. हळूच पडदा बाजूला सारत तिने पुन्हा त्याच दिशेने पाहिले. कलेक्टरच्या रुपात आपल्या जीवलगाला पाहून डोळ्यांतून अभिमान ओघळला. त्याचे बदललेले रूप नयनांत साठवत तिने पुन्हा पडदा खेचला. व्यासपीठावर येताच यशवर्धन आधी मॅडमकडे वळले. वाकून त्यांना नमस्कार करतांना डोळ्यांत दाटलेले अश्रू मॅडमच्या नजरेतून लपले नाहीत. नकळत हात त्यांच्या डोक्यावर स्थिरावला. त्यांच्या स्पर्शाने यशवर्धन सुखावले. हात जोडत आजही त्यांनी त्या माऊलीकडून माफीचे दान मागितले. त्या दोघांना एकत्र पाहून सरांना अश्रू अनावर झाले. जागेचे आणि वेळेचे भान राखत त्यांनी मात्र त्यांना डोळ्यांतच रोखले. पुढे जात जेव्हा यशवर्धन सरांपाशी पोहचले, त्या दोघांसाठी सारे जग शून्य झाले. ओलेत्या नजरेला नजरेची भाषा कळली. मूकपणेच ते गुरु शिष्य एकमेकांना कडकडून भेटले जणू. जेव्हा यशवर्धनांनी वाकून सरांना नमस्कार केला तेव्हा सगळे सोपस्कर बाजूला ठेवत त्यांनी त्यांना कडकडून मिठी मारली. उपस्थित सारेच गुरु शिष्याची ती अनोखी भेट पाहून भावनिक झाले. वृंदालाही अश्रू अनावर झाले. लांबूनच तो सुवर्ण क्षण हृदयात साठवत तिने डोळे टिपले. कलेक्टर साहेबांच्या पीएने सांगितल्याप्रमाणे पाटील सरांच्या पाद्यपूजनाची सगळी तयारी आधीच करून ठेवण्यात आली होती. यशवर्धनांनी त्या शाळेत शिकलेल्या आपल्या मोजक्या मित्रांना कळवले होते. ते ही या कार्यक्रमात सहभागी झाले होते. व्यासपीठावर वनमाळी सरांनी त्या साऱ्यांनाच आमंत्रित केले. सरतेशेवटी वृंदाचं नाव घेत त्यांनी तिलाही या कार्यक्रमात सामील होण्याची विनंती केली. वृंदासाठी हे खूपच भावनिक होतं. यशवर्धनना टाळणाऱ्या तिला सरांच्या पाद्यपूजनाचा सोहळा मात्र टाळायचा नव्हता. मनाला खंबीर बनवत ती मागच्या बाजूने व्यासपीठावर आली. दोघांची नजरानजर झाली आणि भावनिक गुंता असह्य झाला. पुन्हा एकदा वेळेचे भान राखत दोघांनी स्वतःला सावरले. साऱ्यांच्या डोळ्यांतून ओघळणारे अश्रू सरांच्या पाद्यपूजनाचा सोहळा बोलका करत होते. परिस्थितीच्या काटेरी झुडूपातून बाजूला काढत ज्यांच्या भविष्याला त्यांनी फुलांचा मळा बनवला होता तेच आज भक्तीभावाने आपल्या देवाच्या चरणांवर फुले अर्पित होते. सरांनी आजवर स्वीकारलेल्या सन्मानांपैकी हा सर्वोच्च सन्मान होता. त्यांच्या जगण्याचे आज सोने झाले होते. त्यांचा हा सन्मान मॅडमना मात्र कमालीचा भावनिक करून गेला. बापपणाचे जे सुख त्यांनी सरांसाठी कायमचे नाकारले होते तेच आज त्यांच्या विद्यार्थ्यांकडून त्यांना मिळतांना पाहून मॅडमना अपराधी वाटू लागले होते. आईपणाच्या शेल्याखाली त्यांनी नाकारलेल्या सरांच्या भावना आज त्यांना छळीत होत्या. कार्यक्रमाची खूपच भावनिक सुरवात झाली. गुरुच्या सन्मानाचा तो सोहळा पार पडल्यानंतर कलेक्टर यशवर्धन त्यांच्या बाजूला बसले. आपल्या लाडक्या विद्यार्थ्याने घेतलेली गगनभरारी सरांचा अभिमान वाढवून गेली. एक एक करत सगळे कार्यक्रम पार पडले. डिजिटल शाळेचे उद्घाटन झाले, भाषणे झाली, विद्यार्थी आणि गावकऱ्यांच्या सत्कार सोहळा संपन्न झाला. पाहता पाहता कार्यक्रमाची सांगता झाली. त्यानंतर वनमाळी सरांनी सगळ्यांना गावात कलेक्टर साहेबांनी पूर्णत्वास नेलेले काही प्रकल्प दाखवले. त्यापैकीच एक होता आधुनिक सोयीने सुसज्ज असलेल्या दवाखान्याचा प्रकल्प. ज्या ठिकाणी सर आणि मॅडम यशला घेऊन राहत होते तेथेच प्राथमिक आरोग्य केंद्राची उभारणी केलेली पाहून मॅडमना अश्रू अनावर झाले. दवाखानातल्या एका खोलीत थांबत त्यांनी अश्रूंना वाट मोकळी करून दिली. त्यांचा वेध घेत यशवर्धन तेथे आले.