ती गप्प असते, म्हणून समाजाला वाटतं ती कमकुवत आहे. पण खरं म्हणजे ती बोलत नाही कारण तिचं मौनच तिचं सर्वात मोठं विधान असतं. तिच्या डोळ्यांत जे भाव असतात, ते शब्दांच्या पलीकडचे असतात. ती जेव्हा शांत बसते, तेव्हा ती मनात हजारो विचार करत असते — कधी स्वतःबद्दल, कधी जगाबद्दल, तर कधी त्या अन्यायाबद्दल ज्याचा ती रोज साक्षीदार असते. तिचं मौन म्हणजे नकार नाही, तर तो एक मोठा विरोध असतो जो आवाजापेक्षा प्रभावी असतो. समाजाला नेहमी वाटतं, आवाजच शक्ती, पण कधी कधी निःशब्दपणे उभं राहणंही एक क्रांती असते. तिचं मौन हे धैर्याचं प्रतीक आहे, कारण मौन धारण करणं म्हणजे जगाच्या गोंगाटात स्वतःचा आवाज ऐकण्याची ताकद राखणं.
आजच्या जगात स्त्री अनेक भूमिका निभावते — ती आई आहे, बहीण आहे, पत्नी आहे, सहकारी आहे, नेत्या आहे. पण प्रत्येक भूमिकेत ती काहीतरी सहन करते, काहीतरी समजते, आणि काहीतरी गप्प राहते. जेव्हा ती अन्याय पाहते, तेव्हा ती प्रथम बोलायचा विचार करते, पण जेव्हा तिला समजतं की कोणी ऐकणारच नाही, तेव्हा ती शांत राहते. तिचं शांत राहणं म्हणजे पराभव नाही; ते आत्मसंयमाचं उदाहरण आहे. ती जाणते की काही वेळा शांततेने सांगितलेलं सत्य कोणत्याही आरडाओरडीत सांगता येत नाही. म्हणून ती मौन ठेवते, पण तिच्या मौनात एक शक्ती दडलेली असते जी काळानंतर सर्व काही बदलते.
कधी कधी ती शांत राहते कारण ती संघर्ष थकलेली असते. रोजच्या आयुष्याच्या लढाईत ती इतकी थकते की शब्द सुद्धा तिच्यापासून दूर जातात. ती काही बोलत नाही कारण तिला माहिती असतं, ती ज्या वेदनेतून जात आहे, ती शब्दांनी व्यक्त होऊ शकत नाही. तिचं मौन म्हणजे तिच्या मनातला शांत ज्वालामुखी आहे, जो कधी उद्रेक होईल आणि सगळं बदलून टाकेल. तिच्या शांततेच्या मागे असतो अनुभवाचा भार, आणि त्याचबरोबर असतो आत्मविश्वासाचा दीप. जेव्हा ती गप्प बसते, तेव्हा ती जग पाहत असते, समजत असते, आणि निर्णय घेत असते — कधी बोलायचं, कधी नाही.
समाजात नेहमी सांगितलं जातं की स्त्रीने बोलावं, विरोध करावा, आवाज उठवावा. पण कोणीही विचार करत नाही की जेव्हा तिला बोलायचं असतं, तेव्हा तिला ऐकलं जातं का? अनेक वेळा तिचा आवाज दाबला जातो, तिचं म्हणणं दुर्लक्षित केलं जातं, आणि तिच्या भावनांना कमी लेखलं जातं. म्हणून ती निवड करते — मौनाची. कारण मौन तिला शांती देतं, आणि कधी कधी तिच्या मौनातूनच तिची ओळख घडते. तिचं मौन हे तिच्या आत्मसन्मानाचं कवच आहे. ती शांत राहते, कारण ती जाणते की प्रत्येक गोष्ट बोलून नव्हे, तर कृतीतून सिद्ध करायची असते.
तिचं मौन अनेक वेळा प्रेमाचं रूप घेतं. आई जेव्हा मूल झोपवते, तेव्हा ती काही बोलत नाही — पण तिचं मौन त्या मूलासाठी आश्वासक असतं. प्रेयसी जेव्हा प्रियकरावर रागावते, तेव्हा ती काही बोलत नाही — पण तिचं मौन प्रेमाचं प्रतीक असतं. पत्नी जेव्हा पतीच्या चुका माफ करते, तेव्हा ती काही बोलत नाही — पण तिचं मौन नात्याचं बळ वाढवतं. प्रत्येक भूमिकेत ती मौनात काहीतरी निर्माण करते — नातं, आधार, शक्ती, विश्वास. आणि म्हणून तिचं मौन कधीही रिकामं नसतं; ते भावना आणि विचारांनी परिपूर्ण असतं.
कधी कधी समाज तिच्या मौनाचा गैरफायदा घेतो. ती काही बोलली नाही म्हणून तिला दुर्लक्ष केलं जातं, तिला कमकुवत समजलं जातं. पण तो समाज विसरतो की तिचं मौन तिला लढवय्या बनवतं. जेव्हा वेळ येते, तेव्हा तीच स्त्री बोलते — आणि मग तिच्या शब्दांचा आवाज थरथर कापवतो. तिचं मौन हे वादळापूर्वीचं शांत पाणी असतं. ती गप्प असते, पण आतून प्रचंड बदलाची तयारी चालू असते. म्हणूनच तिचं मौन धोकादायक असतं त्या सगळ्यांसाठी जे तिच्या भावनांना दुर्लक्ष करतात. तिचं मौन म्हणजे एका नवीन युगाची पूर्वसूचना आहे.
आधुनिक काळात स्त्रिया कार्यालयात, राजकारणात, कलाक्षेत्रात आणि विज्ञानात प्रगती करत आहेत. पण तरीही त्यांना अनेक ठिकाणी ऐकून घेतलं जात नाही. तेव्हा त्या पुन्हा एकदा मौन निवडतात — कारण त्यांना माहिती असतं की कधी कधी बोलण्यापेक्षा दाखवणं जास्त प्रभावी असतं. त्या आपला आवाज कामातून, यशातून, आणि संयमातून व्यक्त करतात. तिचं मौन म्हणजे तिच्या आत्मविश्वासाचा गाभा आहे. ती गप्प आहे, पण तिची कृती बोलते, तिचा आत्मविश्वास बोलतो, तिचं यश बोलतं.
तिच्या मौनात एक तत्त्वज्ञान आहे — की जीवनातील प्रत्येक वेदना शब्दांत सांगता येत नाही. कधी कधी मौन म्हणजे आत्म्याचं शुद्धीकरण असतं. जेव्हा ती गप्प राहते, तेव्हा ती स्वतःला नव्यानं घडवत असते. ती स्वतःशी संवाद साधत असते. तिचं मौन म्हणजे तिच्या अंतरात्म्याशी झालेला संवाद. त्या संवादातून ती मजबूत होते, आत्मनिर्भर होते, आणि पुन्हा उभी राहते.
तिचं मौन कधी दुःखाचं असतं, कधी निर्धाराचं, कधी प्रेमाचं, तर कधी बदलाचं. पण प्रत्येक वेळी ते मौन काहीतरी सांगतं. आपण ते ऐकू शकलो पाहिजे. समाजाला आता हे समजायला हवं की स्त्री बोलली नाही, म्हणजे ती हरली नाही. ती गप्प राहूनही जग जिंकते. तिचं मौन म्हणजे एक आंदोलन आहे — जे गोंगाटाशिवाय घडतं, पण जग बदलून टाकतं.
ती गप्प आहे कारण ती शहाणी आहे. तिला माहीत आहे की वेळ आल्यावर तिचं मौनच तिचं विधान बनेल. तिचं मौन म्हणजे शब्दांच्या पलीकडचं जग आहे — जिथं भावना शब्दांच्या बंधनात नसतात, तर अनुभूतींच्या पलीकडे जातात. ती काही बोलत नाही, पण तिचं मौन इतिहास लिहितं. तिचं मौन म्हणजे तिचं अस्तित्व, तिची ओळख, तिचा अभिमान आणि तिचं विधान आहे.
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा