इथे भूतकाळ अजून जिवंत आहे – भाग सहावा
©®डॉ अमित मेढेकर
©®डॉ अमित मेढेकर
फोनवरची ती घाबरवणारी नोटिफिकेशन दिसताच चौघांच्याही छातीत धडधड वाढली. सगळ्यांच्या फोनवरती एकच मेसेज एका वेळेस कसा काय? प्रत्येकाने आपापला फोन पटकन् सायलेंट मोडला टाकला. त्यांनी झपाझप पावले पुढे टाकली, पण प्रत्येक पावलाबरोबर जागाही बदलत होती, आकाशावर धुक्याची घट्ट चादर पसरली, चांदणी लुप्त झाली, आणि थंड वारा एका अपरिचित अंतःकरणाचा श्वास घेऊ लागला.
त्या निर्जन वाटेवरून चालत असतानाच जयच्या कानात पुन्हा एक हळू कुजबुज घुमू लागली. त्याला वाटलं, ती पुन्हा आली! आणि खरंच—आभाळातून जणू काळं सावट उतरत होतं; पांढऱ्या शुभ्र साड्यातली, मळकटलेली तीच म्हातारी त्यांच्यासमोर प्रकट झाली. पण यावेळी तिच्या डोळ्यांतली रौद्र लाली किंचित ओलसर भासत होती.
म्हातारी थोड्या उग्र स्वरूपात म्हणाली, “पळू नका! जिथे आहे तिथेच थांबा..! तुम्हाला माझी गोष्ट ऐकावी लागेल, माझ्या तोंडून ऐकली नाही, तर तिचं उरलेले कर्म मला संपवायला पुरेसं होईल… आणि मग तुमच्यासाठी परतीची वाटच शिल्लक राहणार नाही.”
जयने घशातला घोट गिळला. “आम्हाला काय करायचे आहे तुझ्या कथा ऐकून? आम्हाला फक्त घरी परत जायचंय!”
“माझा भूतकाळच तुमचा एकमेव मार्ग आहे. माझा जिवंत घाव उकलला, तरच इथे कुठेतरी दडलेला ‘दरवाजा’ उघडेल, ज्यातून तुम्ही बाहेर पडाल” म्हातारी म्हणाली.
विकी हसत म्हणाला, "आम्हाला गोष्टी खूप आवडतात. सांग तू बिनधास्त!"
जय, जितू, आणि लक्ष्य—तिघेही मूक साक्षीदारासारखे उभे होते. शेवटी, रस्ताच नसल्यानं जयने मान डोलावली.
जय, जितू, आणि लक्ष्य—तिघेही मूक साक्षीदारासारखे उभे होते. शेवटी, रस्ताच नसल्यानं जयने मान डोलावली.
ऐका माझी कहाणी – ही सुमारे तीन शतकांपूर्वी आहे. म्हणजे 300 वर्षे झाली असतील.
मी एक राणी होती, माझे नाव होते राणी देवयानी. प्रजेला मातेसमान मानणारी, राजाला जिवापाड जपणारी, आणि राज्य सांभाळताना शत्रूवर वज्रप्रहार करणारी. सगळे चांगले असताना मात्र तिच्या महालातच बसलेल्या वजीराच्या डोळ्याला सिंहासनाची खुर्ची खुपत होती. एका अमावस्येच्या रात्री त्याने कपटी कट रचला. राजदालनातली पहारेकरी मद्यपानात गुंग केले, आणि डाव केला.
त्याच्या पुढ्यात होती फक्त रक्तानं माखलेली तलवार आणि ज्यावर तिच्या पती–राजाचं शिर होते.
देवयानी धावत आली, पण उशीर झाला. तिच्या पायाशी रक्ताच्या तलावात पडलेला राजाचा न हलणारी देह होता… आणि लगोलग रडू लागणारा तिचा केवळ पाच वर्षांचा राजकुमार वीरेंद्र. दगडासारख्या शांत वजीराच्या नजरेत निरुत्तेज क्रौर्य तेवढंच शिल्लक होतं.
मी हंबरडा फोडत म्हणाले, "वजीरा,तुझं हे पाप हजार जन्म तुला जगू देणार नाही!”
वजीर हसला, तलवार उचलली आणि मला जखमी करत पुढे म्हणाला, “रक्ताची मातीच नव्या राजवटीचं उत्तम खत ठरेल.”
त्या रात्री महाल पेटवला गेला. मला राणी देवयानीला, जखमी करून जंगलात फरफटत नेण्यात आलं—माझ्यासमोरच छोट्या वीरेंद्रचा शिरच्छेद करण्यात आला. शिवाय, त्या बालकाचं निपचित शरीर माझ्या कुशीत फेकण्यात आलं. वजीराला खात्री होती—जंगलातल्या वाघिणींच्या भूकेपेक्षा, मातृत्वाच्या आक्रोशातल्या वेदनेनं तिला आधी संपवलं जाईल.
पण हे जंगलच तिचा शरणदाता ठरलं. आभाळ फाटून वादळ बरसलं; विजांच्या कडकडाटात मी एक निश्‍चित शपथ घेतली, जोवर माझं रक्त ओली मातीला लाल करत राहील, तोवर मी वजीराच्या कुळावर श्रापाचे नाग सोडत राहीन.
माझ्या आक्रंदनानं दिशाहीन जंगल जागवले गेले आणि मी स्वतःला त्या तलवारी ने मारून घेतले. तिथंच माझा श्वास अखेरचा झाला… पण आत्मा शांत झाला नाही.
माझ्या आक्रंदनानं दिशाहीन जंगल जागवले गेले आणि मी स्वतःला त्या तलवारी ने मारून घेतले. तिथंच माझा श्वास अखेरचा झाला… पण आत्मा शांत झाला नाही.
त्या रात्री वजीर आनंदी होता. त्याच्या महालात नाच गाण्यात आणि नर्तकीच्या हातून दारू पिण्यात!
जिथं राजाचे सिंहासन होते त्यावर तो बसला होता आणि तिथंच त्याच पहाटे अज्ञात आग लागली, किल्ला कोसळला, आणि वजीरसहित संपूर्ण दरबार खाक झाला.
वजी आणि राज्याला आणि माझ्या मुलाला मारले मी स्वतः मरून त्यालाही त्याच दिवशी यमसदनाला पाठवले. "
असे म्हणून ती म्हातारी मोठमोठ्याने हसायला लागली.
वजी आणि राज्याला आणि माझ्या मुलाला मारले मी स्वतः मरून त्यालाही त्याच दिवशी यमसदनाला पाठवले. "
असे म्हणून ती म्हातारी मोठमोठ्याने हसायला लागली.
"त्यानंतर एक एक करून वजीराच्या घराण्यातील प्रत्येक माणूस मेला मी मारले त्याला पण मी मात्र याच जंगलात कायमच अडकले.
या देवयानीची शापित आत्मा मात्र या जंगलाचं पाश मोकळं होईपर्यंत इथेच फिरत राहिली. मी या घरात पाऊल टाकलं ते कधीच न जाण्याकरता! आणि कालच माझे आदरातिथ्य तुम्ही बघितले. जे जे तुम्ही मागितले ते ते त्या थाळीत तुम्हाला मिळाले."
कथा ऐकताना वाऱ्यात एक धारदार बर्फाळपणा उतरला. झाडांच्या बुंध्यांवर सारं जंगल जणू कान टाचून ऐकतंय, असा भास झाला.
लक्ष्य घाबरत घाबरत म्हणाला, “पण आम्ही काय गुन्हा केला?”
ती म्हातारी जोरजोरात हसायला लागली. "गुन्हा.... खूप मोठा गुन्हा.... इथे यायचा गुन्हा.... तुम्हाला दुसऱ्यांना त्रास द्यायची हौस आहे ना..... मग स्वतःलाही त्रास सहन करण्याची हौस ठेवा!"
विकी घट्ट मुठ आवळत ओरडला, “तू फक्त इथून सुटण्याचा रस्ता सांग!”
म्हातारीचा चेहरा त्याच्याकडे पाहून विकृत हसला. तिच्या मागे अचानक झाडांची रांग तुटू लागली; काळ्या धुरासारखी आकृती तयार झाली—राणी देवयानीचे राजेशाही वस्त्र आणि हातात लख्ख तलवार… तिच्या पायाशी मात्र मृत वीरेंद्रचा रक्ताळलेला नुसता देह घसरत होता.
देवयानी गडगडत्या आवाजात म्हणाली: “रक्तानं उरलेला माझा वारसा आज पूर्ण होणार. मुलांनो, माझ्याशी आज एक करार करा—मी वजीराच्या खानदानातील प्रत्येक माणसाला शोधत आहे, जोपर्यंत तुम्ही मला ही खात्री देणार नाही की त्याच्या कुळातील प्रत्येक माणूस हा मेलेला आहे नवीन माणूस जीवन जगत नाही आहे, जन्मच घेत नाही आहे, तरच तुमचा जीव मोकळा होईल.”
जयने तिला थांबवत विचारलं, “आणि हे आम्ही कसे शोधणार? आम्हाला हे नाही जमले तर?”
तिच्या खर्जातल्या दमदार गर्जनेनं आकाश पुन्हा कडकडलं. “नाही जमले तर तुमची नाडी या जंगलाशी गुंफली गेली आहे. तुम्ही बाहेर गेलात, तरी सावल्या अंगाला चिकटून राहतील; स्वप्नात माझ्या मुलाचा टाहो ऐकू येत राहील… आणि शेवटी स्वतःलाच तुमच्या रक्ताचं गारुड तोडावं लागेल.”
चौघे गप्प झाले. समोर अख्खं जीवंत लाकूड जाळलेलं; देवयानीच्या विहिरीत उतरणाऱ्या उजेडासारख्या लालभडक डोळ्यांनी त्यांना वेढलं होतं.
"हा माझा वीरेंद्र तुमच्या सोबत आहे! त्याच्या हातात एक तलवार आहे. जेव्हा तुम्ही त्या वंशाचे शोध घ्याल आणि जर कोणी वंशज सापडला तर ती तलवार त्याच ठिकाणी चालेल आणि त्या माणसाला मारेल. जेव्हा सगळे वंशज मरतील तेव्हाही तलवार आपोआप तुटून पडेल. ती तुटून पडली की समजा, तुमची आणि माझी सगळ्यांची मुक्ती झाली!"
जयने नजर फिरवली—आता त्या वजीराच्या वंशजांचा पत्ता शोधणं हीच त्यांची एकमेव किल्ली होती. ते जिवंत नरक बंद करू शकतील, किंवा कायम तिथंच अडकतील अशी परिस्थिती निर्माण झाली होती.
जय खंबीर स्वरात, मित्रांकडे बघून म्हणाला: “आपण या राणीचे ओझं उचलू आणि शेवटी जिवंत परतू सुद्धा! कारण हे रक्तरंजित पान आता आपणच उलटवायचं आहे.”
त्या क्षणी झाडांच्या फांद्या उसळल्या; जंगलाने आपली फूस दिल्यासारखं वाटलं. राणीची आकृती अंधुक झाली, आणि तिने तलवार म्यानात ढकलली. तिचा आवाज नुसता कुजबुज वाटत होता, तरी त्यातली भीषण वीट स्पष्टरूपानं ऐकू येत होती—
“लवकर करा… आजपासून बरोबर एक महिन्याने, चंद्र जेव्हा पुन्हा अमावस्येचा अंधार पाजेल, तेव्हा मी तुमच्या ठायी परत येईन..अपूर्ण करार पूर्ण करण्यासाठी.”
आकाशात निळी छटा विजेसारखी चमकली; क्षणार्धात ती गायब झाली, आणि तो रस्ता पुन्हा सामान्य दिसू लागला. पण आता त्यांच्यासमोर उभं राहिलेलं होतं—एका नव्या रक्तवैरीच्या शोधाचं शापित, हिंस्र ध्येय.
चौघं मित्र एकमेकांशी नजर भिडवून पुढे निघाले. त्यांच्या पाठीमागे, झाडाच्या बुंध्यावर, वीरेंद्रचं रक्तरंजित धड गुडघे टेकून बसलेलं दिसलं—मधूनच हलकेच हलत, जणू त्याच्या आतलं न संपणारं बालरडू अजूनही सावल्यांत गुंतलेलं होतं.
…आता प्रश्न एवढाच होता की वजीराचे वंश कुठे आहेत आणि त्या उरलेल्या वंशापाशी तलवार चालेल की त्यांच्यातल्या मनाचा धैर्याचा शेला?
क्रमशः
©®डॉ अमित मेढेकर
©®डॉ अमित मेढेकर
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा