Login

कसोटी स्वाभिमानाची ( भाग 3)

गोष्ट तिच्या स्वाभिमानाची आणि कष्टाची...


     दिव्याचं भाषण स्पर्धेतील यश तिला कॉलेजमध्ये नवा ओळख देऊन गेलं. तिचं भाषण दुसऱ्या दिवशी कॉलेजच्या नोटिस बोर्डवर झळकलं – प्रथम क्रमांक – दिव्या पाटील तिचा फोटो प्रोफेसर देशमुखांनी खास कॉलेज मॅगझिनसाठी घेतला होता.

    तिची खोलीत प्रवेश करताच नयना उड्या मारत आली,
“दिव्या! तु जिंकलं गं! पहिला नंबर! मी म्हणालेच होते तू कमाल करशील!”

दिव्या गहिवरली. नयनासारख्या मैत्रीणीमुळे तिला या शहरात आश्वासक हात मिळाला होता.


पण यशामागे असतेच ईर्षा. नुपूर आणि तिच्या मैत्रिणींना हे अजिबात पचलं नाही. त्यांच्या दृष्टीनं, गावातून आलेली मुलगी कॉलेजचं लक्ष कशी काय वेधू शकते?

त्या रात्री नुपूरने बाकी मैत्रिणींना एकत्र करून कट रचला –
“तीचं हे ‘हिरॉईन’पण जास्त दिवस चालणार नाही. उद्या ती पुस्तकं मिळवायला लायब्ररीत जाईल, तिथंच काही ‘मिसिंग’ करून ठेवूया... पाहू कशी टिकते!”


पुढच्या दिवशी दिव्या लायब्ररीत गेली. ती एक महत्त्वाचं संदर्भ पुस्तक शोधत होती – पण ते गायब होतं. काही वेळाने लायब्ररीयनने सांगितलं की कोणीतरी त्या पुस्तकाच्या पानांमध्ये पेनाने काही घाणेरडं लिहिलं आहे आणि तिच्यावर संशय घेतला जातोय.

दिव्याला धक्का बसला.
“मी असं काही केलं नाही! मी फक्त पुस्तक शोधत होते...” तिचा स्वर थरथरत होता.

प्रोफेसर देशमुखांनी तिच्यावर विश्वास ठेवला.
“दिव्या, मी तुला ओळखतो. तू असं कधीच करणार नाहीस. पण काही वेळ तू शांत राहा. सत्य नक्की बाहेर येईल.”


दिव्या रडत रूमवर आली. पण तिच्या डोळ्यांत अश्रूंपेक्षा जास्त होता – संकल्प.


“माझ्या नांवाला डाग लावण्याचा प्रयत्न झाला, म्हणजे मी काहीतरी खरंच योग्य करत आहे... मी आता लढणार. खंबीरपणे.”


त्या रात्री दिव्यानं तिच्या डायरीत लिहिलं –


“यश हे अपमानाच्या किनाऱ्यावरच उभं असतं. पण मी माझ्या नावाचा झेंडा आता उंचच ठेवणार.”




     दुसऱ्या दिवशी कॉलेजमध्ये एक खळबळजनक बातमी पसरली – लायब्ररीमधील पुस्तकात गडबड करणारी विद्यार्थिनी सीसीटीव्हीत सापडली होती. सगळ्यांचे डोळे टीव्ही स्क्रीनकडे लागले होते.

दृश्य स्पष्ट होतं – नुपूरची एक मैत्रीण, रिया, त्या पुस्तकात काहीतरी लिहित होती आणि ते पुन्हा शेल्फवर ठेवत होती. सर्वांनाच धक्का बसला.

प्रोफेसर देशमुख थेट प्राचार्यांकडे गेले. दिव्याचं नाव पूर्णपणे क्लिअर झालं. प्राचार्यांनी सर्व विद्यार्थ्यांसमोर दिव्याची माफी मागितली आणि तिला खरं ठरवलं.


नुपूरचं चेहरा पांढराफटक झाला होता. तिच्या कटाचा भांडाफोड झाला होता. पण दिव्याने न काही गोंधळ केला, न सूड उगवला – ती शांत होती, पण तिच्या नजरेत एक प्रखर तेज होतं.

त्या दिवशी नयनाने तिला घट्ट मिठी मारली,
“तू फार मोठी आहेस दिव्या. जर माझ्यावर कोणी असा आरोप केला असता, तर मी तुटून पडले असते.”

दिव्या हसली,
“माझं सत्य माझ्या बरोबर आहे. आणि तेच माझं बळ आहे.”


त्या रात्री डायरीत तिनं लिहिलं –


“कधी कधी आपली परीक्षा केवळ प्रश्नपत्रिकेवर होत नाही – ती होते इमानेइतबारे वागण्यात. आज मी पास झाले.”




     एक दिवस संध्याकाळी, अभ्यास संपवून दिव्या खोलीच्या बाल्कनीत बसली होती. शहराच्या धकाधकीतून काही वेळ शांती अनुभवण्यासाठी ती अशा संध्याकाळी स्वतःशी संवाद करत असे.

इतक्यात नयना तिच्यासाठी एक पत्र घेऊन आली.
“दिव्या! तुझं गावावरून पत्र आलंय!”

दिव्याच्या चेहऱ्यावर क्षणात एक वेगळीच झळ उठली. तिनं पत्र उघडलं. तिच्या आईने लिहिलं होतं – सुंदर, सुबक अक्षरात.


“बाळा, तुझं भाषण आम्ही व्हिडीओत बघितलं. तुझ्या बाबा झाडाखाली बसून वारंवार बघत होते. गावातले लोक आता तुला आदराने बोलतात. माझ्या मुलीनं गावाचं नाव उज्वल केलंय. पण बाळा, तू स्वतःला हरवून टाकू नकोस या स्पर्धेत. आम्ही तुला हसताना, शांत झोपताना पाहायचं स्वप्न पाहतो...”


दिव्याच्या डोळ्यांत टचकन पाणी आलं. तिचं मन त्या कागदाच्या ओळींतून गावात जाऊन पोहोचलं. आईच्या शब्दांतून झुळूक आली होती – मायेची, काळजीची आणि प्रेमाची.


त्या रात्री तिनं डायरी उघडली आणि लिहिलं –


“या शहरात मी स्वतःसाठी लढतेय, पण माझं घर, माझं गाव, माझं मूलतत्त्व माझ्या पाठीशी आहे. आता माझा प्रवास फक्त स्वतःसाठी नाही, त्यांच्यासाठी आहे.”


तिच्या मनात एक नवीन विचार उदयास आला –
आपलं शिक्षण, आपलं यश जर गावासाठी काही उपयोगी ठरेल, तरच त्याला अर्थ आहे.


असं वाटलं...
हे शहर जरी तिचं ठिकाण झालं असलं, तरी तिचं गाव तिचं उगमस्थान आहे – आणि ते तिला अजूनही दररोज बळ देतं.





      दिवस गेले. दिव्याचं नाव कॉलेजमध्ये आदराने घेतलं जाऊ लागलं. भाषणाच्या स्पर्धेनंतर तिला अनेक निमंत्रणं येऊ लागली – वर्कशॉप्समध्ये सहभागी होण्याची, विद्यार्थ्यांसमोर बोलण्याची.

एकदा तर एका नामवंत पत्रकारिता संस्थेने तिला विशेष वक्ता म्हणून आमंत्रित केलं. तिथं अनेक मोठ्या व्यक्तिमत्त्वांसमोर तिनं तिचा अनुभव मांडला – गावातून शहरात आलेल्या एका मुलीचा प्रवास. त्या व्यासपीठावर उभी राहून ती म्हणाली:


   “मी आलो त्या मातीचा रंग अजूनही माझ्या ओळखीचा भाग आहे. मी इथं शिकलं, पण जगायचं बळ गावानं दिलं. माझं स्वाभिमान माझी खरी ओळख आहे.”


      टाळ्यांचा कडकडाट झाला. काही जणांच्या डोळ्यांत पाणी आलं होतं. दिव्या, जी काही महिन्यांपूर्वी शहरात कुणासाठीही ‘सामान्य’ होती, आता प्रेरणास्थान बनली होती.


      तिच्या खोलीत परत आल्यावर तिनं आरशात पाहिलं – आणि तिच्या डोळ्यांत एक नवा आत्मविश्वास चमकत होता.
“माझा प्रवास आता सुरू होतोय – माझ्या आयुष्याच्या खरी कसोटीची.”

नयनाने तिला मिठी मारली,
“दिव्या, तू माझ्या आयुष्यात आलीस, हे माझं भाग्य आहे.”

दिव्याने तिचा हात पकडला,
“माझ्या आयुष्याच्या प्रत्येक टप्प्यावर असेच सोबती हवेत, जे माझा स्वाभिमान जपतील, आणि मला उंच भरारीसाठी हात देतील.”


त्या रात्रीच्या डायरीत तिनं लिहिलं –


“हा भाग माझ्या प्रवासाचा एक अध्याय होता – आता खरी कसोटी सुरू होते. शिक्षण, आत्मनिर्भरता, आणि स्वाभिमान या तीन गोष्टींचा त्रिवेणी संगम माझं अस्तित्व घडवणार आहे.”


🎭 Series Post

View all