खरंच मी स्वतंत्र आहे?

आईच्या गर्भात असल्यापासूनच गर्भसंस्कारातून वीणामधली स्त्री घडत होती. विणाची आई रामायणाचे पाठ वाचून नव्या युगातली सीता घडवत होती. दोन मुलींच्या पाठीवर विणाचा जन्म. त्यामुळे घरातलं नावडतं बाळ.. तिच्या आजीने केलेला आकांडतांडव.. याच गोंधळात तिचं झालेलं स्वागत. जसं तिला उमजू लागलं तसं तिच्या हातात भातुकली आली. तिच्या चुलत भावंडासोबत क्रिकेट खेळायला तिला आवडायचं पण आई रागावायची हे पुरुषी खेळ आहेत मुलींनी नाही खेळायचे. तू भातुकली , सागरगोटे, काचंपाणी, झिम्मा फुगडी असले बैठी खेळ खेळायचे. वीणाचं बालपण अशा वातावरणात सरत होतं. फक्त नावाला शाळेत जात होती. वीणा अभ्यासात हुशार असूनही कायम दुर्लक्षित राहिली. राजकारण तिचा आवडता विषय.. तिचे बाबा आणि काका बोलताना ती कान देऊन ऐकायची त्या चर्चेत भाग घ्यायची पण आई आजीला ते आवडायचं नाही. राजकारण समाजकारण हे पुरुषांचे विषय. पुरुषांच्या चर्चेत मुलींनी कशाला भाग घ्यायचा? मुलींना काय कळतं? अशा अनेक प्रश्नांची सरबत्ती सुरू व्हायची. वीणा मोठी होत होती तशी आईने तिला स्वयंपाक घरात कायमच डांबून टाकलं. ‘रांधा,वाढा, उष्टी काढा..’ यातच स्त्रीचा जन्म. हेच धडे ती गिरवू लागली. मग आलेला ऋतुचक्राचा कौल आणि मुलगी शहाणी झाली म्हणून विणाच्या आईवडिलांना आलेलं दडपण.तिला त्यांच्या डोळ्यांत कायम दिसायचं.डोक्यावर अवजड ओझं असल्यासारखं ते तिच्याशी वागायचे. कायम बाबा, काका आणि तिची चुलत भावंडं यांच्या आज्ञेत. कधीही त्यांचा शब्द मोडायची नाही.