लहान घर, मोठे स्वप्नं भाग - ३
विज्ञान स्पर्धेची अंतिम तारीख जवळ येत चालली होती. अमोलच्या वहीत आता कोरी पानं उरली नव्हती. प्रत्येक पानावर शहरातल्या समस्यांची नोंद होती, पाण्याची टंचाई, कचऱ्याचे ढीग, गर्दी, आणि त्यावर तो सुचवत असलेले उपाय. त्याने आपल्या प्रकल्पाचं नाव ठेवलं होतं,
“शहर श्वास घेऊ शकेल का?”
प्रकल्पासाठी लागणाऱ्या साहित्याची यादी मात्र त्याला अस्वस्थ करत होती. चार्ट, मॉडेल, काही साहित्य… हे सगळं म्हणजे खर्च. त्याने ही यादी वहीतच ठेवली. घरी काही बोलायचं धाडस त्याच्यात होत नव्हतं.
एक संध्याकाळी सविता मशीन आवरत असताना त्याची वही उघडून बसली. तिला प्रकल्पाचं शीर्षक दिसलं.
ती काही क्षण वाचत राहिली. तिला कळालं, हा फक्त शाळेचा प्रकल्प नाही, हे अमोलचं स्वप्न आहे.
ती काही क्षण वाचत राहिली. तिला कळालं, हा फक्त शाळेचा प्रकल्प नाही, हे अमोलचं स्वप्न आहे.
रात्री जेवताना तिने विषय काढला. “अमोल, हा विज्ञान प्रकल्प…तू खूप मन लावून केलाय असं दिसतं.”
अमोल थबकला. “हो… पण मला कदाचित देता येणार नाही.” “का?” रमेशने विचारलं.
अमोलने मान खाली घातली. “साहित्य महाग आहे.”
क्षणभर शांतता पसरली. रमेश आणि सविता एकमेकांकडे पाहत राहिले. मग रमेश हसत म्हणाला,
“महाग आहे, पण अशक्य नाही.”
क्षणभर शांतता पसरली. रमेश आणि सविता एकमेकांकडे पाहत राहिले. मग रमेश हसत म्हणाला,
“महाग आहे, पण अशक्य नाही.”
दुसऱ्या दिवसापासून तिघांनी मिळून काम सुरू केलं.
रमेश ऑफिसमधून येताना कार्डबोर्ड, रिकाम्या बाटल्या, जुने वायरचे तुकडे आणायचा. सविता चार्ट नीट चिकटवायची, रंग भरायची. अमोल डोळ्यांत चमक घेऊन सगळं जुळवत होता.
रमेश ऑफिसमधून येताना कार्डबोर्ड, रिकाम्या बाटल्या, जुने वायरचे तुकडे आणायचा. सविता चार्ट नीट चिकटवायची, रंग भरायची. अमोल डोळ्यांत चमक घेऊन सगळं जुळवत होता.
तो प्रकल्प त्यांच्यासाठी फक्त स्पर्धा राहिला नव्हता, तो त्यांच्या कुटुंबाचा एकत्रित प्रयत्न बनला होता.
स्पर्धेचा दिवस उजाडला. शाळेचं मोठं सभागृह सजलेलं होतं. वेगवेगळ्या शाळांतून आलेली मुलं, त्यांच्या झगमगत्या मॉडेल्स, महागड्या साहित्यांनी बनवलेले प्रकल्प…अमोलचं मॉडेल साधं होतं. पण विचार खोल होता.
न्यायमूर्ती जवळ आले. अमोलने थोडा घाबरत, पण आत्मविश्वासाने प्रकल्प समजावून सांगितला. तो बोलत असताना त्याला सविताचा चेहरा आठवत होता,थकलेला, पण हसरा. रमेशचे हात, कष्टाने भरलेले.
त्याने शब्दांमध्ये भावना ओतल्या. निकाल जाहीर झाला.
पहिला क्रमांक, दुसऱ्याच शाळेच्या एका मुलाला मिळाला. दुसरा, आणखी कुणाला. अमोलचं नाव कुठेच नव्हतं.
पहिला क्रमांक, दुसऱ्याच शाळेच्या एका मुलाला मिळाला. दुसरा, आणखी कुणाला. अमोलचं नाव कुठेच नव्हतं.
क्षणभर त्याचं मन कोसळलं. सभागृह रिकामं होत चाललं. अमोल मात्र खुर्चीवर बसून राहिला. डोळ्यांत पाणी होतं, पण तो रडला नाही.
घरी परतल्यावर त्याने काहीच बोललं नाही. रात्री रमेश त्याच्या जवळ बसला. “वाइट वाटतंय ना?”
अमोलने मान हलवली. “मी जिंकलो नाही.”
रमेश शांतपणे म्हणाला, “तू हरलास असं कोणी सांगितलं?” अमोलने आश्चर्याने पाहिलं.
“तू विचार मांडलास. लोक ऐकत होते. तुला समजलं की तुला काय करायचं आहे. हे अपयश नाही.”
सविताने त्याच्या हातात चहा दिला. “कधी कधी बक्षीस लगेच मिळत नाही. पण मेहनत आत कुठेतरी साठून राहते.”
त्या रात्री अमोल पुन्हा वही उघडून बसला. त्याने प्रकल्पात सुधारणा करायला सुरुवात केली. नवीन कल्पना, नवे बदल.
त्याला जाणवलं, अपयश म्हणजे शेवट नाही, ते दिशादर्शक असतं. काही दिवसांनी शाळेतून एक फोन आला. अमोलला बोलावलं होतं.
शिक्षक म्हणाले, “तुझा प्रकल्प शहरस्तरीय स्पर्धेत निवडला नाही, पण शिक्षण मंडळाच्या प्रदर्शनासाठी आम्ही तो पाठवणार आहोत.”
अमोलच्या डोळ्यांत आश्चर्य आणि आनंद एकत्र दाटला.
घरी येऊन त्याने बातमी सांगितली. सविताच्या डोळ्यांत पाणी आलं. रमेश शांतपणे हसला.
घरी येऊन त्याने बातमी सांगितली. सविताच्या डोळ्यांत पाणी आलं. रमेश शांतपणे हसला.
खिडकीतून बाहेर पाहताना अमोलला शहर पूर्वीपेक्षा वेगळं वाटत होतं. तेच रस्ते, तेच दिवे…पण आता त्याच्या मनात एक ठाम विश्वास होता, “मी जिंकलो नाही, पण मी थांबलोही नाही.”
तमाशा
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा