वाट प्रेमाची -१
नाशिकच्या निसर्गरम्य पर्वतरांगांमध्ये वसलेलं, हिरवाईनं नटलेलं आणि शांततेत न्हालेलं एक लहानसं, पण टुमदार गाव—देवगड. गावाच्या आजूबाजूला पसरलेल्या दाट झाडीतून वाहणारा मंद वारा अंगाला आल्हाददायक गारवा देत होता. उंच डोंगरांच्या कुशीत लपलेली छोटीशी शाळा, शाळेसमोर पसरलेलं मोकळं मैदान, आणि संथ वाहणाऱ्या ओढ्याच्या मधुर गूंजत गावाचं सौंदर्य अधिकच खुलून दिसत होतं. सकाळच्या कोवळ्या उन्हात चंद्रकोर पानांनी नटलेली झाडं हलक्या झुळुकीवर डोलत होती, जणू निसर्गही गावकऱ्यांसोबत शांत, समाधानी जीवन जगत होता.
गावाच्या याच निसर्गरम्य सान्निध्यात नुकताच एक नवीन चेहरा दाखल झाला होता—स्वप्निल.
तो पुण्यातून बदलीवर आलेला एक उमदा, उत्साही आणि शिकवण्याची नितांत आवड असलेला तरुण शिक्षक. बालपणापासून शहरी गजबजाटात वाढलेल्या स्वप्निलसाठी हे गाव म्हणजे एक वेगळंच जग होतं. गोंगाट, गर्दी, धावपळीच्या आयुष्यात सवय झालेल्या स्वप्निलला इथल्या निवांत, शांत वातावरणानं पहिल्याच दिवसापासून मोहवून टाकलं होतं. घराघरांतून उठणारा चुलीचा सुवास, शेतात राबणाऱ्या लोकांचे हलकेच उमटणारे बोल, पक्ष्यांची किलबिल आणि संध्याकाळी वळणदार वाटांवरून घरी परतणाऱ्या गुरांच्या गळ्यातल्या घंटांचा मंजुळ आवाज—या सगळ्यांत त्याला एक अनोखं संगीत सापडत होतं.
शाळेतील पहिल्याच दिवशी, नव्या जोमाने आणि उमेदीनं स्वप्निलनं मुलांना शिकवायला सुरुवात केली. शिक्षक म्हणून वर्गासमोर पहिल्यांदाच उभं राहण्याचा तो अनुभव घेत होता. त्याला मुलांना शिकवण्याची नितांत इच्छा होती. तो केवळ पुस्तकातल्या गोष्टी शिकवत नव्हता, तर त्याला त्यांच्या भविष्याला आकार द्यायचा होता. शहरातील आधुनिक शिक्षणपद्धती आणि इथलं स्थानिक, साधं जीवन यामधला दुवा तो बनू पाहत होता. त्याने शिकवण्याची पद्धतही अनोखी ठेवली—सोप्या गोष्टी सांगत, उदाहरणं देत तो विषय समजावून सांगत असे. मुलंही त्याच्या बोलण्याकडे एकटक लक्ष लावून ऐकत होती.
मात्र, शिकवताना अधूनमधून त्याचं लक्ष वारंवार एका विद्यार्थिनीच्या आईकडे जात होतं—आराध्या.
ती इतर गावकऱ्यांसारखी नव्हती. साधेपणानं वावरणारी, शांत आणि संयमी, पण काहीशा अलिप्त भासणारी स्त्री. इतर स्त्रियांप्रमाणे गप्पाटप्पा, हसणं-खिदळणं यात ती कधीच सहभागी होत नसे. जणू तिने स्वतःला सामाजिक गडबडीतून अलगद बाजूला काढून घेतलं होतं. तिच्या डोळ्यांत एक अनामिक वेदना होती—तिथे न दिसणाऱ्या, पण खोलवर झिरपलेल्या जखमांचे प्रतिबिंब उमटल्यासारखं. एखाद्या शांत सरोवराच्या पाण्यात जशी खोलवर दडलेली वलयंच्या वलयांची कथा असते, तसंच काहीसं तिच्या डोळ्यांत होतं.
आराध्या गावात राहत असली तरी, तिच्या मनाचा कोपरा कुठेतरी दूर भटकत होता. तिच्या शांततेत एक गूढ होतं—एक अव्यक्त दु:ख, जे तिला आतून पोखरत होतं. ती नेहमीच मोजक्या शब्दांत बोलत असे. तिच्या चेहऱ्यावर फारसा भाव उमटत नसे, पण तिच्या नजरेत मात्र अनेक प्रश्न, आठवणी, व्यथा आणि कदाचित, एक हरवलेली आशा दडलेली होती.
तरीही, तिच्या नजरेत एक विलक्षण कुतूहल होतं—जणू ती स्वतःच एखाद्या अनिश्चित शोधात भटकत होती.
स्वप्निलच्या मनात असंख्य प्रश्न निर्माण झाले. तिच्या डोळ्यांतील त्या खोल वेदनेचं कारण काय असावं? तिच्या आयुष्यावर असे कोणते व्रण उमटले होते, ज्यांनी तिच्या अस्तित्वावर गडद दु:खाचा ठसा उमटवला होता? तिच्या या मौनात नेमकं काय दडलं होतं?
हळूहळू, तो नकळत तिच्या दिशेने ओढला जाऊ लागला...
या प्रवासात काय उलगडेल? स्वप्निल आणि आराध्याच्या जीवनाच्या वाटा एकत्र येतील का? की हे केवळ दोन वेगळ्या दुनियांमधील एका संक्षिप्त भेटीसारखं राहील?
सौ. जान्हवी साळवे (मुंबई)
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा