पाऊस
शाळा सुटली होती. दुपारचा वेळ होता. आकाश काळ्या ढगांनी भरून गेलं होतं. वारा झोके घेत होता, आणि पाऊस पडायला काही क्षणच बाकी होते. शाळेच्या गेटवरून बाहेर येताना मुलं गप्पा मारत होती —
"अरे, आज खूप पाऊस येणार वाटतं!" रोहन म्हणाला.
"हो, पण मी छत्री आणली नाहीये," अमित म्हणाला आणि त्याच वेळी विजेचा आवाज झाला — ढण ढण ढण!
"हो, पण मी छत्री आणली नाहीये," अमित म्हणाला आणि त्याच वेळी विजेचा आवाज झाला — ढण ढण ढण!
क्षणातच मुसळधार पाऊस सुरू झाला. सगळे मुलं पळत सुटली. काहींनी झाडाखाली आसरा घेतला, काहींनी शाळेच्या गेटजवळ उभं राहायचं ठरवलं. पण काही मुलं होती — त्यात रोहन, अमित आणि चिंटू — ज्यांना पावसात भिजायला फार मजा येत होती.
ते सगळे पाण्यात उड्या मारू लागले.
"बघ ना, किती मोठं पाण्याचं खड्डं झालंय!" चिंटू ओरडला आणि धपकन त्यात उडी मारली.
पाण्याचे तुषार चारही बाजूंनी उडाले. सगळ्यांच्या अंगावर पाणी उडालं. ते आणखीनच हसले.
"बघ ना, किती मोठं पाण्याचं खड्डं झालंय!" चिंटू ओरडला आणि धपकन त्यात उडी मारली.
पाण्याचे तुषार चारही बाजूंनी उडाले. सगळ्यांच्या अंगावर पाणी उडालं. ते आणखीनच हसले.
"आता आपण उद्या याच ठिकाणी आणखी मोठा खड्डा बनवूया," रोहन म्हणाला.
"हो, आणि मग शाळा सुटल्यावर पुन्हा पावसात खेळायचं!" अमितही हसत म्हणाला.
"हो, आणि मग शाळा सुटल्यावर पुन्हा पावसात खेळायचं!" अमितही हसत म्हणाला.
त्यांची मस्ती पाहून रस्त्यावरून जाणारे लोक थांबून बघत होते. काहींनी हसत हसत म्हटलं, “अरे, किती निरागस आनंद आहे या मुलांचा!”
पण त्याच वेळी, थोड्या अंतरावर शाळेचा चौकीदार शंकरकाका उभा होता. त्याने आवाज दिला —
“अरे मुलांनो, थांबा! पावसाचं पाणी खूप घाण असतं, त्यात खेळायचं नाही. आज मजा वाटेल, पण उद्या ताप येईल.”
“अरे मुलांनो, थांबा! पावसाचं पाणी खूप घाण असतं, त्यात खेळायचं नाही. आज मजा वाटेल, पण उद्या ताप येईल.”
मुलं थोडी गप्प झाली. पण चिंटू म्हणाला, “काका, थोडं भिजलो तर काय झालं? पाऊस म्हणजे मजा ना!”
शंकरकाका हसले. “हो बाळा, पाऊस मजेशीर असतो, पण शहाणपणही हवं ना. बघ, रस्त्याचं पाणी नाल्यांमधून येतं. त्यात जंतू असतात. आणि तुझं आरोग्य खराब झालं, तर उद्या शाळा कशी जाणार?”
शंकरकाका हसले. “हो बाळा, पाऊस मजेशीर असतो, पण शहाणपणही हवं ना. बघ, रस्त्याचं पाणी नाल्यांमधून येतं. त्यात जंतू असतात. आणि तुझं आरोग्य खराब झालं, तर उद्या शाळा कशी जाणार?”
मुलं थोडी विचारात पडली. अमित म्हणाला, “खरं आहे काका, कालच आपल्या वर्गात राहुल आला नव्हता, त्यालाही पावसात खेळून ताप आला होता.”
शंकरकाकांनी प्रेमाने सांगितलं, “भिजायचं असेल तर अंगणात, स्वच्छ पाण्यात भिजा. पण रस्त्याचं घाण पाणी टाळा. पाऊस आपल्यासाठी वरदान आहे — शेतात पीक येतं, झाडं ताजी होतात, पाण्याचे साठे भरतात. म्हणून त्याचा आदर करायचा, त्यात घाण करायची नाही.”
रोहन म्हणाला, “हो काका, आम्ही आता खेळ थांबवतो.”
सगळ्या मुलांनी शंकरकाकांच्या सांगण्यावर मान हलवली आणि झाडाखाली आसरा घेतला.
सगळ्या मुलांनी शंकरकाकांच्या सांगण्यावर मान हलवली आणि झाडाखाली आसरा घेतला.
थोड्या वेळाने पाऊस थांबला. आकाश स्वच्छ झालं. इंद्रधनुष्य उमटलं — सात रंगांचं सुंदर कमान जणू आकाशात हसत होतं.
मुलांनी आनंदाने हात वर करून ओरडलं, “वा! बघा इंद्रधनुष्य!”
मुलांनी आनंदाने हात वर करून ओरडलं, “वा! बघा इंद्रधनुष्य!”
शंकरकाकांनीही हसत सांगितलं, “तो बघा, पावसाचं बक्षीस आहे. ज्यांनी संयम ठेवला, त्यांना निसर्गाने रंग दिले!”
सगळे मुलं हसली. आता त्यांना समजलं होतं —
आनंद घ्यायचा, पण शहाणपण विसरायचं नाही.
आनंद घ्यायचा, पण शहाणपण विसरायचं नाही.
त्या दिवसानंतर, जेव्हा जेव्हा पाऊस यायचा, मुलं शंकरकाकांची गोष्ट आठवायची. अंगणात नाचायची, गाणी म्हणायची, पण रस्त्याचं पाणी टाळायची.
त्यांना आता पावसाची खरी मजा कळली होती —
स्वच्छता, आरोग्य आणि आनंद — हेच पावसाचं खरं बक्षीस आहे.
स्वच्छता, आरोग्य आणि आनंद — हेच पावसाचं खरं बक्षीस आहे.
---
बोध :
पावसात भिजणं मजेशीर असतं, पण नेहमी स्वच्छतेचं आणि आरोग्याचं भान ठेवायला हवं. पाणी म्हणजे जीवन — त्याचं जपणं हीच आपली जबाबदारी आहे
पावसात भिजणं मजेशीर असतं, पण नेहमी स्वच्छतेचं आणि आरोग्याचं भान ठेवायला हवं. पाणी म्हणजे जीवन — त्याचं जपणं हीच आपली जबाबदारी आहे