पीसीओडी (पॉलीसिस्टिक ओवरी सिंड्रोम) : लक्षणं ओळखा आणि निरोगी राहा (PCOD (Polycystic Ovary Syndrome): Symptoms and How to Stay Healthy)
पीसीओडी (पॉलीसिस्टिक ओवरी सिंड्रोम) ही महिलांच्या आरोग्याशी संबंधित एक सामान्य समस्या आहे. भारतात सुमारे 20 ते 30 टक्के महिला या समस्येने त्रस्त असतात. या परिस्थितीत अंडाशयात (ovaries) अनेक लहान सिस्ट (cysts) तयार होतात. त्यामुळे हार्मोनल असंतुलन (hormonal imbalance) होते आणि मासिक पाळी (periods) अनियमित होते. यामुळे गर्भधारण (pregnancy) करण्यात अडचण येऊ शकते.
या लेखात आपण पीसीओडीची लक्षणे, कारणे आणि निरोगी राहण्यासाठी काय करू शकता याबद्दल माहिती घेऊ.
पीसीओडीची लक्षणे (PCOD Symptoms) :
पीसीओडीची लक्षणे स्त्री आणि स्त्री यांच्यामध्ये थोडीफार वेगळी असू शकतात. परंतु काही सामान्य लक्षणांचा समावेश आहे:
या लेखात आपण पीसीओडीची लक्षणे, कारणे आणि निरोगी राहण्यासाठी काय करू शकता याबद्दल माहिती घेऊ.
पीसीओडीची लक्षणे (PCOD Symptoms) :
पीसीओडीची लक्षणे स्त्री आणि स्त्री यांच्यामध्ये थोडीफार वेगळी असू शकतात. परंतु काही सामान्य लक्षणांचा समावेश आहे:
अनियमित मासिक पाळी (Irregular Periods) : पीसीओडीची सर्वात सामान्य लक्षण म्हणजे अनियमित मासिक पाळी. काही महिलांना काही महिन्यांपर्यंत पाळी येत नाही तर काहींना खूप कमी रक्तस्त्राव (bleeding) होतो.
दीर्घ आणि वेदनादायक पाळी (Long and Painful Periods) : काही महिलांना पीसीओडीमुळे दीर्घ आणि वेदनादायक पाळी येऊ शकतात.
पुरुषी वैशिष्ट्ये वाढणे (Increased Androgen Levels) : पीसीओडीमुळे शरीरात पुरुषी हार्मोन्स (androgen hormones) वाढू शकतात. यामुळे चेहऱ्यावर, छातीवर आणि पोटावर अतिरिक्त केस वाढणे (excessive hair growth), टाच पडणे (baldness) आणि आवाज गडद होणे (deepening of voice) यासारखे बदल दिसू शकतात.
वजन वाढणे (Weight Gain) : पीसीओडी असलेल्या महिलांना वजन वाढण्याचा त्रास होऊ शकतो. इन्सुलिन रेझिस्टन्स (insulin resistance)मुळे शरीरात साखर (sugar) चांगले वापरू शकत नाही, त्यामुळे वजन वाढण्याची शक्यता असते.
त्वचेवर समस्या (Skin Problems) : तेलकट त्वचा (oily skin), पिंपल्स (pimples) आणि डार्क स्पॉट्स (dark spots) यासारख्या त्वचेच्या समस्या पीसीओडीमुळे होऊ शकतात.
टक्शन (Hair Loss) : पीसीओडीमुळे टाच पडणे किंवा केस गळणे (hair loss) यासारखी समस्या येऊ शकते.
पीसीओडीची कारणे (Causes of PCOD) :
पीसीओडीचे नेमके कारण अजूनही स्पष्ट झालेले नाही. परंतु अनुवांशिक (genetic) आणि पर्यावरणीय (environmental) घटक यामध्ये भूमिका बजावतात असे मानले जाते.
अनुवांशिक घटक (Genetic Factors) : जर तुमच्या कुटुंबात एखाद्या स्त्रीला पीसीओडी असेल तर तुम्हालाही पीसीओडी होण्याची शक्यता जास्त असते.
इन्सुलिन रेझिस्टन्स (Insulin Resistance) : पीसीओडी असलेल्या महिलांच्या शरीरात इन्सुलिन (insulin) हे हार्मोन योग्य प्रकारे कार्य करत नाही. यामुळे साखरेचे (sugar) शक्तीमध्ये रूपांतर (conversion) होण्यात अडचण येते आणि रक्तातील साखरेची पातळी वाढ
पीसीओडी (पॉलीसिस्टिक ओवरी सिंड्रोम) : लक्षणं ओळखा आणि निरोगी राहा (PCOD (Polycystic Ovary Syndrome): Symptoms and How to Stay Healthy)
(
हार्मोनल असंतुलन (Hormonal Imbalance) : पीसीओडीमुळे अंडाशयातून एस्ट्रोजन (estrogen) आणि प्रोजेस्टेरॉन (progesterone) या महिला हार्मोन्सची निर्मिती कमी होते. तर पुरुषी हार्मोन्सची (androgen hormones) मात्रा वाढते. या असंतुलनामुळे पीसीओडीची लक्षणे दिसून देतात.
जीवनशैली (Lifestyle Factors) : अनहेल्दी जीवनशैली, जसे की असंतुलित आहार (unbalanced diet), व्यायामाचा अभाव (lack of exercise) आणि जास्त ताण (stress) यामुळे पीसीओडीचा धोका वाढू शकतो.
पीसीओडीची निदानं (Diagnosis of PCOD) :
पीसीओडीची निदान करण्यासाठी डॉक्टर तुमच्या आरोग्याची माहिती घेतील आणि शारीरिक तपासणी करतील. तसेच खालील चाचण्यांचाही सल्ला देऊ शकतात:
रक्त चाचण्या (Blood Tests) : रक्तातील साखरेची पातळी, हार्मोन्सची पातळी आणि इन्सुलिन रेझिस्टन्स तपासण्यासाठी रक्त चाचण्या केल्या जातात.
पेल्व्हिक अल्ट्रासाऊंड (Pelvic Ultrasound) : गर्भाशय आणि अंडाशयांची छायाचित्रे (images) घेण्यासाठी पेल्व्हिक अल्ट्रासाऊंड केले जाते. या चाचणीद्वारे अंडाशयावर सिस्ट आहेत किंवा नाही ते पाहता येते.
पीसीओडी उपचार (Treatment of PCOD) :
पीसीओडीची कोणतीही कायमस्वरूपी बरे करणारी औषधे नाहीत. परंतु लक्षणांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि दीर्घकालीन आरोग्याची काळजी घेण्यासाठी उपचार केले जाऊ शकतात.
जीवनशैलीतील बदल (Lifestyle Changes) : पीसीओडीच्या उपचाराचा महत्वाचा भाग म्हणजे जीवनशैलीतील बदल. आरोग्यदायी आहार (healthy diet), नियमित व्यायाम (regular exercise) आणि वजन कमी करणे या गोष्टी फायदेशीर ठरतात. आरोग्यदायी आहारामध्ये फळे, भाज्या, धान्य आणि प्रथिनांचा समावेश असतो. तसेच साखरयुक्त पेये आणि प्रक्रिया केलेले अन्न टाळावे.
औषधे (Medications) : डॉक्टर तुमच्या लक्षणांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी जन्म नियंत्रण गोळ्या (birth control pills), डायबिटीजची औषधे (diabetes medications) आणि इन्सुलिन रेझिस्टन्स कमी करणारी औषधे (insulin resistance medications) देऊ शकतात.
पीसीओडी आणि गर्भधारण (PCOD and Pregnancy) :
पीसीओडीमुळे अनियमित मासिक पाळी होऊ शकते, ज्यामुळे गर्भधारण होणे कठीण होते. परंतु पीसीओडी असलेल्या अनेक महिला सहज गर्भवती होतात. तसेच औषधांच्या मदतीने आणि डॉक्टरांच्या मार्गदर्शनाखाली गर्भधारण शक्य होते.
पीसीओडी ही एक सामान्य समस्या आहे परंतु घाबरून जाण्यासारखी नाही. योग्य निदान आणि उपचारांच्या मदतीने पीसीओडीच्या लक्षणांवर नियंत्रण ठेवता येते आणि निरोगी जीवन जगता येते. जर तुम्हाला पीसीओडीची लक्षणे जाणवत असतील तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. लक्षणांवर लवकर लक्ष देणे आणि उपचार सुरू करणे फाय
निष्कर्ष (Conclusion) :
पीसीओडी हा दीर्घकालीन आरोग्यविषयक प्रश्न आहे. परंतु योग्य उपचार आणि जीवनशैलीतील बदलांमुळे निरोगी आणि सुखी जीवन जगता येते. लक्षणांवर लक्ष देणे आणि डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. तसेच तुमच्या शारीरिक आणि भावनिक आरोग्याची काळजी घेणेही महत्वाचे आहे.
टीप:
या लेखात दिलेली माहिती वैद्यकीय सल्ला नाही. उपचार सुरू करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
या लेखात दिलेली माहिती वैद्यकीय सल्ला नाही. उपचार सुरू करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा