महाराणी ताराबाई भाग ३

शाहूमहाराज व संभाजी राजे यांच्यातील वाद विकोपाला गेला. आजवर एकजुटीने मोगलांच्या विरोधात लढणारी मराठ्यांची सेना आता आपापसात लढू लागली. वैयक्तिक स्वार्थ मोठा ठरला. ताराबाई सातारला रहायला आल्यावर त्यांनी पहिले एक महत्त्वाचे काम केले. शाहूराजे व संभाजी राजे यांच्यातील बेबनावामुळे मोगल व निजाम हे मराठ्यांना त्रास देत असल्याने दोघां भावांमधील वाद महाराणी येसूबाई यांच्या मदतीने मिटवण्याचा प्रयत्न केला. त्यात यश येऊन त्यांच्यामध्ये जो तह झाला त्यास वारणेचा तह असे म्हणतात.
शाहूमहाराज यांच्या पोटी पुत्ररत्न नव्हते. त्यामुळे आपला नातू रामराजे यांना गादीवर बसवावे अशी कामना ताराराणी यांनी केली. त्याप्रमाणे रामराजे गादीवर बसले. रामराजेंचा कारभार ताराराणींना पसंत पडला नाही. समजावून सांगितले तरीही रामराजे आपले वर्तन सुधारण्यास तयार नाहीत हे पाहून ताराबाईंनी त्यांना किल्ल्यावर बंधनात ठेवले. शिवाजी महाराजांच्या शिकवणीसारखा राज्यकारभार करायचा असे ताराराणींचे मत होते. ताराबाई वतनदारीच्या विरोधात होत्या. वतनदारी म्हणजे फक स्वार्थ असे त्यांचे मत होते.त्यामुळे स्वतःच्या नातवाला बंधनात ठेवण्यास त्यांनी मागेपुढे पाहिले नाही.

मराठा साम्राज्याच्या क्षितिजावर स्वयंतेजाने ८६ वर्षे तळपणाऱ्या ताऱ्याचे देहावसान दिनांक ९ डिसेंबर १७९१ रोजी झाले. साताऱ्यानजिक श्री क्षेत्र माहुली येथे त्यांची समाधी आहे.