संघर्षाची पायरी भाग - १
विदर्भाच्या रखरखीत उन्हात वसलेलं एक छोटंसं गाव, सावळेगाव. गावाच्या शेवटच्या टोकाला मातीचं कौलारू घर, पावसाळ्यात गळकं, उन्हाळ्यात तापलेलं. पण त्या घरात दोन माणसं होती ज्यांच्या मनात मात्र मोठी स्वप्नं राहत होती, स्नेहा आणि अभिजीत देशमुख.
स्नेहा, घरातली मोठी बहीण. वयाने फक्त दोन वर्षांनी मोठी, पण जबाबदारीने अनेक वर्षांनी प्रगल्भ.
लहानपणापासूनच तिला कळत होतं की या घराचा कणा तिलाच व्हावं लागेल. आई-वडिलांच्या चेहऱ्यावरची चिंता, घरातली गरिबी आणि समाजाचे टोमणे, हे सगळं ती शांतपणे पचवत होती.
अभिजीत मात्र निराळाच. डोळ्यांत चमक, मनात प्रश्न, हातात नेहमी काहीतरी सुटलेली खेळणी. सायकलचा पंक्चर असो किंवा रेडिओचा बिघाड, तो कधीही हार मानायचा नाही.
“हे कसं चालतं?” हा त्याचा आवडता प्रश्न. एकदा शाळेतल्या विज्ञान प्रदर्शनात त्याने जुन्या पंख्याच्या मोटरपासून छोटंसं जनरेटर बनवलं. गावातल्या शिक्षकांनी त्याचं कौतुक केलं. त्या दिवशी स्नेहाने ठरवलं,
हा मुलगा मोठा होणार.
हा मुलगा मोठा होणार.
पण आयुष्य सरळ रेषेत चालत नाही. अभिजीत दहावीत असतानाच वडिलांची तब्येत अचानक बिघडली. आधी अंगदुखी, मग ताप, आणि शेवटी डॉक्टरांनी सांगितलं, दीर्घकालीन आजार.
औषधं, तपासण्या, प्रवास, सगळ्याला पैसा लागायचा.
आई शेतात राबायची, पण तेवढं पुरेसं नव्हतं. घरात ताण वाढू लागला. कधीकधी रात्री स्नेहा आईला रडताना ऐकायची.
आई शेतात राबायची, पण तेवढं पुरेसं नव्हतं. घरात ताण वाढू लागला. कधीकधी रात्री स्नेहा आईला रडताना ऐकायची.
एका संध्याकाळी आईने हळूच स्नेहाला जवळ बसवलं.
“बाळा… कदाचित तुला कॉलेज थांबवावं लागेल. घराची परिस्थिती…” आईचं वाक्य पूर्ण होण्याआधीच स्नेहाने तिचा हात घट्ट धरला.
“बाळा… कदाचित तुला कॉलेज थांबवावं लागेल. घराची परिस्थिती…” आईचं वाक्य पूर्ण होण्याआधीच स्नेहाने तिचा हात घट्ट धरला.
“आई, शिक्षण थांबवायचं असेल तर माझं थांबेल. पण अभिजीतचं नाही.” त्या क्षणी आईला जाणवलं, ही फक्त मुलगी नाही, ही आपला आधार आहे.
पुढचे दिवस कठीण होते. स्नेहा सकाळी कॉलेजला जायची, दुपारी गावातल्या दोन मुलांना ट्युशन, संध्याकाळी शेतमजुरी आणि रात्री वडिलांची सेवा.
स्वतःच्या वह्यांवर झोप येईपर्यंत अभ्यास. तिच्या मैत्रिणी कॉलेजमध्ये स्वप्नं पाहत होत्या, तर स्नेहा वास्तवाशी झुंज देत होती.
अभिजीत हे सगळं गप्प पाहत होता. बहिणीच्या हातावरचे जखमांचे डाग, डोळ्यांखालची काळी वर्तुळं, तरीही चेहऱ्यावरचं तेच प्रेमळ हास्य, हे त्याला आतून हलवत होतं.
एक दिवस तो अभ्यासातून उठून म्हणाला, “ताई, मी शाळा सोडतो. काम करतो.” स्नेहाचा चेहरा अचानक कडक झाला. “अभिजीत, पुन्हा असं बोललास तर मला वाईट वाटेल. माझ्या कष्टांचं चीज कर. तू शिकशील.”
त्या शब्दांत ओरडा नव्हता, पण विश्वास होता. त्या विश्वासासाठी अभिजीतने जीव तोडून अभ्यास केला. लाईट नसताना कंदिलाखाली, पावसात छप्पर गळत असताना, आजारी वडिलांच्या शेजारी बसून, तो अभ्यास करत राहिला.
निकालाचा दिवस आला. अभिजीत दहावीत गावात पहिला आला. स्नेहाने तो निकाल हातात घेतला आणि पहिल्यांदा स्वतःसाठी रडली, आनंदाने.
ती मनात म्हणाली, माझा संघर्ष आज सार्थ ठरला.
पण तिला माहित होतं, ही फक्त सुरुवात आहे. संघर्षाची पायरी अजून संपलेली नव्हती.
पण तिला माहित होतं, ही फक्त सुरुवात आहे. संघर्षाची पायरी अजून संपलेली नव्हती.
क्रमशः
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा