संस्कार की अतिरेक?

संस्कार

पाटील कुटुंबीयांचा विशाल घरात एकत्रित संसार चालला होता. या कुटुंबात सुरेश, त्यांची पत्नी सीमा, त्यांचा मुलगा आर्यन, आणि सुरेशचे आई-वडील – अण्णा आणि आजी राहात होते. आर्यन घरातल्या सर्वांचा लाडका होता. विशेषतः आजी आणि अण्णांचे लाडके असलेले आर्यन कोणत्याही गोष्टीची मागणी करताच मिळवायचा.

सुरेश आणि सीमा मात्र त्याच्या चांगल्या वर्तनाबद्दल खूप विचार करायचे. त्यांना वाटायचं की आर्यनला चांगल्या सवयी आणि शिस्त लागावी. पण आजी आणि अण्णांचे म्हणणे वेगळे होते. त्यांच्या मते, आर्यन अजून लहान आहे आणि त्याला लाड करायला हवा.

---

एका सकाळी, आर्यन शाळेच्या तयारीत होता. त्याची आई सीमा त्याला त्याचे कपडे घालायला सांगत होती, पण आर्यन त्याच्याच धुंदीत खेळण्यात दंग होता.

"आर्यन, बेटा, चल लवकर तयार हो. शाळेसाठी उशीर होतोय," सीमा म्हणाली.

"आई, मी नंतर करीन. आता खेळायचं आहे," आर्यन तक्रार करत म्हणाला.

त्याच वेळी, आजीने प्रवेश केला. "अगं सीमा, लहान आहे तो अजून. त्याला खेळू दे. शाळेत उशीर होणार नाही," ती म्हणाली.

"पण आई, त्याला वेळेवर शाळेत जायला शिकावं लागेल. अन्यथा तो शिस्तीत राहणार नाही," सीमा म्हणाली.

---

या प्रकाराच्या छोट्या-छोट्या गोष्टींमुळे घरात वाद वाढू लागले. एके दिवशी, आर्यनने अण्णांना सांगितलं की त्याला नवीन खेळणी हवीत.

"अरे, आर्यन, एवढं खेळणं आहे तुझ्याकडे. अजून नवीन कशाला?" सुरेशने विचारलं.

"पण बाबा, मला नवीन खेळणी हवी आहेत. आजोबांनी सांगितलं की ते आणतील," आर्यन म्हणाला.

सुरेशने थोड्या नाराजीत म्हटलं, "आर्यन, आजोबा नेहमीच तुझ्या मागण्या पूर्ण करत असतात, पण तू शिकायला हवा की प्रत्येक गोष्ट मिळवता येत नाही."

---

अशा प्रकारच्या वादांनी सुरेश आणि सीमाला अस्वस्थ केलं. त्यांना वाटायचं की आजी-आजोबांचं लाड करणं आर्यनला चुकीच्या सवयींना बळी पाडतंय.

एके दिवशी आर्यन शाळेतून घरी आला आणि त्याने घरातले सर्व खेळणी पसरवून ठेवलं. सीमा त्याला समजावत होती की असं करायला नको, पण आर्यनने तिचं ऐकलं नाही. अण्णांनी हे पाहिलं आणि हसून म्हटलं, "अरे लहान आहे तो. कधी तरी शिकेल."

---

परंतु एक घटना अशी घडली की ज्यामुळे सर्वांचं लक्ष वेधून घेतलं. एके दिवशी आर्यनची शाळा सुरू होत असताना त्याच्या शिक्षकांनी फोन केला.

"हॅलो, मी आर्यनच्या शिक्षक बोलतेय. आम्हाला तुमच्याशी बोलायचं होतं. आर्यन शाळेत जरा खूप हट्टी वर्तन करतोय. त्याला शिस्त आणि माणसं कशी वागवायची हे शिकायला हवं," शिक्षकांनी सांगितलं.

हे ऐकून सुरेश आणि सीमा दोघंही चिंतित झाले. त्यांनी ठरवलं की याबद्दल आजी-आजोबांशी बोलायला हवं.

संध्याकाळी जेव्हा सर्वजण एकत्र बसले होते, तेव्हा सुरेशने हा विषय काढला.

"आई, बाबा, आज शाळेतून फोन आला होता. आर्यनच्या वर्तनाबद्दल ते चिंतित आहेत," सुरेश म्हणाला.

"आर्यनला वागणुकीचे धडे शिकवणं खूप आवश्यक आहे. आम्हाला तुमच्या मदतीची गरज आहे," सीमा म्हणाली.

---

अण्णा आणि आजी दोघेही गंभीर झाले. त्यांनी विचार केला की लाड करताना त्यांनी आर्यनला वागणुकीचं महत्त्व शिकवायला हवं होतं.

"आम्हाला माफ करा. आम्ही लाडात येऊन त्याला योग्य मार्ग दाखवू शकलो नाही," आजीने पश्चातापाने म्हटलं.

"हो, आता आम्ही आर्यनला योग्य ते शिकवण्यासाठी तुमच्या सोबत आहोत," अण्णा म्हणाले.

---

त्या दिवसापासून, अण्णा आणि आजीने आर्यनच्या वागणुकीत सुधारणा आणण्यासाठी सुरेश आणि सीमाला मदत केली. आर्यनला शिस्तीत वागवण्यासाठी त्यांनी त्याला नियमांचे महत्त्व शिकवायला सुरुवात केली.

काही महिन्यांनंतर, आर्यनच्या वर्तनात खूप सुधारणा झाली. त्याला शिस्त आणि आदर शिकवण्यात घरातील सर्वांचा मोठा वाटा होता.

---

या अनुभवातून पाटील कुटुंबीयांनी एक गोष्ट शिकली की लाड करण्याच्या आड शिस्त आणि माणसं कशी वागवायची याचं महत्त्व शिकवायला हवं. त्यामुळे आर्यनची चांगली वर्तणूक झाली आणि घरातील संबंध अधिक स्नेहपूर्ण बनले.