शेतातील राणी भाग - 3
रानबा आणि कावेरी, कावेरीच्या सासरी जातात. रानबा थोडे पैसे बरोबर घेऊन गेलेला असतो; जावयाची मनधरणी करायला. कावेरीच्या सासरी रानबा गेल्यावर त्याला कोणी साधं पाणी पण विचारत नाही. रानबा खाली जमिनीवर बसतो. रामबाचा जावई ( विलास ) कावेरीकडे रागान बघत असतो.
रानबा - कसं हाय जावईबापू?
विलास - आहे!... जिवंत आहे.
रानबा - अस कामून बोलालाय जावईबापू? समद नीट होईल बघा.
विलास - तुम्ही ठरवलं तर होईल.
रानबा - तुमच्या म्हणण्याचा रोष आलाय माझ्या ध्यानात. पैसे आणले आहे मी. जावईबापू तुम्ही माझ्या पोरासारखे आहे. पोरासारखे नव पोरगाच हाय. तुम्ही काय मागितलं अन मी देणार नाय व्हय?
विलास - आहे!... जिवंत आहे.
रानबा - अस कामून बोलालाय जावईबापू? समद नीट होईल बघा.
विलास - तुम्ही ठरवलं तर होईल.
रानबा - तुमच्या म्हणण्याचा रोष आलाय माझ्या ध्यानात. पैसे आणले आहे मी. जावईबापू तुम्ही माझ्या पोरासारखे आहे. पोरासारखे नव पोरगाच हाय. तुम्ही काय मागितलं अन मी देणार नाय व्हय?
रानबा पैसे काढून विलासला देतो. विलास पैसे मोजून घेतो.
कावेरी - बाबा तुमच्यासाठी चहा करते.
विलास - साखर संपली आहे.
रानबा - अगं पोरी एवढ्या उन्हाचा कोण चहा पित असतं व्हय. राहूदे चहा बी काय ते.
विलास - परत या आल्यावर कधीतरी.
रानबा - कावेरी येतो मी. काळजी घे. जावईबापू पोरीच काय चुकलं माकल तर सांभाळून घ्या तिला. तिच्याऐवजी मला बोल लावा हवं तर.
कावेरी - बाबा तुमच्यासाठी चहा करते.
विलास - साखर संपली आहे.
रानबा - अगं पोरी एवढ्या उन्हाचा कोण चहा पित असतं व्हय. राहूदे चहा बी काय ते.
विलास - परत या आल्यावर कधीतरी.
रानबा - कावेरी येतो मी. काळजी घे. जावईबापू पोरीच काय चुकलं माकल तर सांभाळून घ्या तिला. तिच्याऐवजी मला बोल लावा हवं तर.
रानबा तेथून निघतो. रानबा निघताना कावेरी बाबांच्या गळ्यात पडून रडते आणि राणबा तसाच निरोप घेतो लेकीचा.
निघताना त्याला हे माहित होते त्याच्या पोरीला सासरी परत त्रास होणार आहे पण तो हतबल होता.
निघताना त्याला हे माहित होते त्याच्या पोरीला सासरी परत त्रास होणार आहे पण तो हतबल होता.
घरी आल्यावर त्याची धाकटी मुलगी अनिता घरी असते.
रानबा - काय रे पोरी शाळाला नाय गेली आज.
अनिता - गेले होते बाबा पण शाळेची फी नाही भरली म्हणून सरांनी परत घरी पाठवले.
रानबा - आर व्हय, तुझी शाळाची फी भरायची हाय. चल शाळाला जाऊ.
अनिता - नको बाबा मला शाळेची फी नाही भरायची.
रानबा - का म्हणून नाही भरायची?
अनिता - बाबा! त्या पाटील मामाचे पैसे देऊन टाका नाहीतर तो आपला सर्जा ( बैल ), सोनी ( गाय ) घेऊन जाईल.
रानबा - ऐ पोरी त्याची तू नको काळजी करू. मी पाहील काय करायचं. पोरी तू शिकून लय मोठी व्हय. मोठी साहेब बन, मोठ नाव कर. इतकी मोठी व्हय की तू बोलायला लागल्यावर समदे जण तुजच ऐकतील.
रानबा - काय रे पोरी शाळाला नाय गेली आज.
अनिता - गेले होते बाबा पण शाळेची फी नाही भरली म्हणून सरांनी परत घरी पाठवले.
रानबा - आर व्हय, तुझी शाळाची फी भरायची हाय. चल शाळाला जाऊ.
अनिता - नको बाबा मला शाळेची फी नाही भरायची.
रानबा - का म्हणून नाही भरायची?
अनिता - बाबा! त्या पाटील मामाचे पैसे देऊन टाका नाहीतर तो आपला सर्जा ( बैल ), सोनी ( गाय ) घेऊन जाईल.
रानबा - ऐ पोरी त्याची तू नको काळजी करू. मी पाहील काय करायचं. पोरी तू शिकून लय मोठी व्हय. मोठी साहेब बन, मोठ नाव कर. इतकी मोठी व्हय की तू बोलायला लागल्यावर समदे जण तुजच ऐकतील.
रानबा आणि कावेरी शाळेत जाता. रानबा अनिताची शाळेची फी भरतो.
शिक्षक - अहो काका तुमची मुलगी खूप हुशार आहे. तिच्या शिक्षणात काही कमी पडू नका देऊ.
रानबा - नाय सर अनिताला काय बी कमी पडू नाय देणार.
शिक्षक - काका अनिता फाड फाड इंग्लिश वाचते. गणितात तर तिचा कोणीही हात धरणार नाही. पहिल्या क्रमांकाने पास होते अनिता.
रानबा - व्हय! व्हय! हुशार अन समजदार बी हाय माझी लेक अनिता. ( रानबा अनिताच्या डोक्यावर हात ठेवून बोलतो. )
शिक्षक - अहो काका तुमची मुलगी खूप हुशार आहे. तिच्या शिक्षणात काही कमी पडू नका देऊ.
रानबा - नाय सर अनिताला काय बी कमी पडू नाय देणार.
शिक्षक - काका अनिता फाड फाड इंग्लिश वाचते. गणितात तर तिचा कोणीही हात धरणार नाही. पहिल्या क्रमांकाने पास होते अनिता.
रानबा - व्हय! व्हय! हुशार अन समजदार बी हाय माझी लेक अनिता. ( रानबा अनिताच्या डोक्यावर हात ठेवून बोलतो. )
रानबा घरी येतो.
पार्वतीबाई - भरली का अनिताची शाळाची फी?
रानबा - व्हय भरली. गरीब परिस्थितीमूळ कावेरीला नाय शिकवता आलं आपल्याला पण अनिताला शिकवायची. चांगली मोठी साहेबिन करायची.
पार्वतीबाई - ते पाटलाच काय करायचं धनी?
रानबा - बघू उद्याला.
पार्वतीबाई - भरली का अनिताची शाळाची फी?
रानबा - व्हय भरली. गरीब परिस्थितीमूळ कावेरीला नाय शिकवता आलं आपल्याला पण अनिताला शिकवायची. चांगली मोठी साहेबिन करायची.
पार्वतीबाई - ते पाटलाच काय करायचं धनी?
रानबा - बघू उद्याला.
दुसरा दिवस उजाडतो. पाटलाने एक दिवसाची रानबा दिलेली मुदत संपलेली असते. ती संपताच पाटील रानबाच्या घरी येतो.
पाटील - रानबा काय करायचं ठरवलं तू?
रानबा - पाटील काही मुदतीच झालं तर बघा ना?
पाटील - अरे रानबा मुदत जरी वाढून दिली तरी काय करणार हाय तू?
रानबा - पाटील मी करील काय तरी.
पाटील - रानबा मुदत वाढवून द्यायला काय जमणार नाय.
अरे तुला तीन महिन्यापासून मुदतच वाढवून देतो आणि आता अजून काय करू?
रानबा - पाटील बघा ना काहीतरी?
पाटील - नाय जमणार. मी जमिनीचे कागद आणले त्यावर अंगठा देतो का? तुझी जनावर देतो?
रानबा - पाटील काही मुदतीच झालं तर बघा ना?
पाटील - अरे रानबा मुदत जरी वाढून दिली तरी काय करणार हाय तू?
रानबा - पाटील मी करील काय तरी.
पाटील - रानबा मुदत वाढवून द्यायला काय जमणार नाय.
अरे तुला तीन महिन्यापासून मुदतच वाढवून देतो आणि आता अजून काय करू?
रानबा - पाटील बघा ना काहीतरी?
पाटील - नाय जमणार. मी जमिनीचे कागद आणले त्यावर अंगठा देतो का? तुझी जनावर देतो?
रानबा आणि पार्वतीबाई दोघ बी पाटलाला खूप विनवण्या करतात पण पाटील ऐकत नाही. शेवटी रानबा जमिनीच्या कागदावर अंगठा देतो.
पाटील - रानबा...तुला पाहिजे तेवढी मुदत घे आता. तुझ कर्ज फेड आणि जमिनीचे कागद परत घे.
पाटील - रानबा...तुला पाहिजे तेवढी मुदत घे आता. तुझ कर्ज फेड आणि जमिनीचे कागद परत घे.
पाटील असा बोलतो कारण त्याला कुठेतरी माहीत असते रानबा कर्ज फेडू शकणार नाही आणि रानबाची जमीन आता त्याची झाली आहे. हे कुठेतरी मनाच्या एका कोपऱ्यात रानबा आणि पार्वतीबाई यांनाही माहित होते.
पाटील जमिनीचे कागद घेऊन गेल्यावर पार्वतीबाई खूप रडत होती तिला धीर देत रानबा तिला बोलतो शांत हो असपण आपल्याला सवय हाय "तोंड दाबून बुक्यांचा मार खायची".
राणबा - मी रानात जाऊन येतो.
पार्वतीबाई - आता काय काम आहे रानात?
रानबा - आहे, थोड काम ते करून आलो.
असे बोलून रानबा शेतात जातो.
पार्वतीबाई - आता काय काम आहे रानात?
रानबा - आहे, थोड काम ते करून आलो.
असे बोलून रानबा शेतात जातो.
दिवस मावळला होता, अंधार पडत होता तरी रानबा घरी आला नव्हता म्हणून पार्वतीबाई अनिताला घेऊन शेतात रानबाला बोलवायला गेली. तेव्हा रानबा एका झाडाखाली शांत बसला होता.
क्रमशः
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा