भाग पहिला शिक्षणाची पणती
'प्रकाशपूर' नावाचं एक छोटं, पण एकेकाळी ज्ञानाच्या आणि प्रगतीच्या प्रकाशाने उजळलेलं गाव होतं. नावाप्रमाणेच या गावाचा भूतकाळ तेजस्वी होता; परंतु काळाच्या ओघात परिस्थिती खूपच बदलली होती. एकेकाळी चैतन्याने भरलेली गावाची वेशी आता उदास आणि रिकामी वाटू लागली होती. गावातील बहुतांश तरुण, उज्ज्वल भविष्याच्या आशेने आणि चांगल्या संधींच्या शोधात शहरांकडे स्थलांतरित झाले होते, ज्यामुळे प्रकाशपूरमध्ये फक्त वृद्ध नागरिक आणि लहान मुलेच उरले होते. गावातील ऊर्जा आणि उत्साह मंदावला होता, जणू काही गावाच्या नशिबाचा ताराच निस्तेज झाला होता.
याच गावात प्रज्ञा नावाची एक उत्साही आणि स्वप्नाळू तरुणी राहायची. तिने नुकतंच आपलं उच्च शिक्षण पूर्ण केलं होतं. शहरात तिला एका नामांकित कंपनीत आकर्षक पगाराची नोकरी मिळाली होती, जी अनेकांचं स्वप्न असतं. पण प्रज्ञाचं मन काही केल्या गाव सोडून जायला तयार नव्हतं. तिच्या मनात सतत एकच विचार घोळत होता: 'माझ्या गावाला, माझ्या मातीला माझी गरज आहे. मी इथेच राहून माझ्या गावासाठी, माझ्या लोकांसाठी काहीतरी करू शकते. गावाचं हरवलेलं वैभव परत आणू शकते.' विशेषतः, गावातील मुलांच्या शिक्षणाची दयनीय स्थिती तिला अस्वस्थ करत होती. जुनी शाळा पूर्णपणे जीर्ण झाली होती, भिंतींना मोठ्या भेगा पडल्या होत्या, छत गळत होतं, आणि पावसाळ्यात तर ती वापरण्यायोग्यच नसायची. तिथे शिकवण्यासाठी पुरेसे शिक्षकही नव्हते, त्यामुळे मुलांचं भवितव्य अंधारमय वाटत होतं.
प्रज्ञाला आठवतं, तिची आजी नेहमी एक हृदयस्पर्शी गोष्ट सांगायची. आजी म्हणायची, "शिक्षण म्हणजे प्रत्येक मुलाच्या आयुष्यातील स्वप्नांची पणती आहे. ही पणती एकदा पेटली की ती आयुष्यभर प्रकाश देते. ती पणती पेटती ठेवणे हेच आपलं सर्वात मोठं कर्तव्य आहे." आजीचे हे शब्द प्रज्ञाच्या मनात खोलवर रुजले होते. तिने दृढ निश्चय केला, 'मी प्रकाशपूरमध्येच थांबून शिक्षणाच्या या पणत्या पुन्हा पेटवेन. माझ्या गावातील एकाही मुलाची स्वप्नांची पणती विझू देणार नाही. मी त्यांना ज्ञानाचा प्रकाश देईन.' हा एक धाडसी आणि मोठा निर्णय होता, कारण तिला माहिती होतं की हे काम सोपं नव्हतं. तिला हेही ठाऊक होतं की तिच्या एकटीच्या प्रयत्नांनी हे होणार नव्हतं. या कार्यासाठी संपूर्ण गावाच्या सहभागाची आणि पाठिंब्याची गरज होती. ही एक मोठी जबाबदारी होती, पण प्रज्ञाने ती स्वीकारायचं निश्चित केलं. तिच्या मनात एकच ध्येय होतं – प्रकाशपूरला पुन्हा ज्ञानाच्या प्रकाशाने उजळून काढणं आणि त्याला खऱ्या अर्थाने 'प्रकाशपूर' बनवणं
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा