स्वप्नांच्या सावलीत उगवलेला प्रकाश भाग - २ (अंतिम भाग)
पहाटेची थंडी अजून कमी झाली नव्हती. आदित्य शेताच्या बांधावर उभा होता. समोर माती… तीच माती जीने त्याला फसवलं होतं, दुखावलं होतं, पण तरीही त्याला सोडून जायचं नव्हतं. आत कुठेतरी एक आवाज म्हणत होता, “आता थांब.”
पण दुसरा आवाज अधिक ठाम होता, “आता थांबलास, तर कायमचा हरशील.” पहिल्या पिकाच्या अपयशानंतर गावात चर्चा वाढली. लोक म्हणू लागले, “शिकलेला मुलगा शेती शिकवतोय!”
“आपल्या वडिलांची पद्धत सोडून हे नवे प्रयोग!” वडिलांचंही मन डळमळू लागलं. एक रात्री रमेश देशमुख म्हणाले, “आदित्या, पुरे झाले. आपण जसं करत आलोय तसंच करूया. नुकसान परवडणार नाही.”
आदित्य शांत होता. पण त्याच्या डोळ्यांत ठामपणा होता.
“बाबा,” तो हळूच म्हणाला, “एक संधी द्या. फक्त एक हंगाम.” आईने पुढे येत त्याच्या खांद्यावर हात ठेवला.
“आपण विश्वास ठेवूया,” ती म्हणाली. तो दिवस आदित्यसाठी निर्णायक होता. त्याने छोट्या भागात प्रयोग करायचं ठरवलं.
“बाबा,” तो हळूच म्हणाला, “एक संधी द्या. फक्त एक हंगाम.” आईने पुढे येत त्याच्या खांद्यावर हात ठेवला.
“आपण विश्वास ठेवूया,” ती म्हणाली. तो दिवस आदित्यसाठी निर्णायक होता. त्याने छोट्या भागात प्रयोग करायचं ठरवलं.
सेंद्रिय खत, ठिबक सिंचन, वेगळी पीक निवड. खर्च कमी, पण मेहनत जास्त. सुरुवातीला काहीच बदल दिसला नाही. दिवस गेले… आठवडे गेले… पण एका सकाळी, नव्या रोपांवर हिरवट चमक दिसली. आदित्य थांबून बघत राहिला.
तो हसला. लहानसा बदल… पण आशेचा मोठा अंकुर.
हळूहळू पिक वाढू लागलं. गावातल्या लोकांची नजर बदलू लागली. जे हसले होते, ते आता थांबून पाहू लागले.
भाऊराव एक दिवस म्हणाले, “लक्षात ठेव, यश आलं की अहंकार येतो आणि अपयश आलं की शहाणपण.”
हळूहळू पिक वाढू लागलं. गावातल्या लोकांची नजर बदलू लागली. जे हसले होते, ते आता थांबून पाहू लागले.
भाऊराव एक दिवस म्हणाले, “लक्षात ठेव, यश आलं की अहंकार येतो आणि अपयश आलं की शहाणपण.”
आदित्य ऐकत होता… शिकत होता. पिक आलं, चांगलं आलं. पण खरी अडचण तिथेच सुरू झाली. बाजारात व्यापाऱ्यांनी कमी दर दिला. “हे सेंद्रिय आहे, कोण घेणार?” “आम्हाला तोटा होईल.” आदित्य निराश झाला.
इतकी मेहनत… आणि पुन्हा? त्या रात्री तो आईजवळ बसला.
इतकी मेहनत… आणि पुन्हा? त्या रात्री तो आईजवळ बसला.
“आई, कदाचित हेही चुकीचं आहे.” आई हसली. “तू पेरलेलं पीक फक्त शेतात नाही, बाळा. तू स्वतःत पेरलं आहेस.” त्या वाक्यानं त्याला विचार करायला लावलं.
पुढच्या दिवशी त्याने थेट निर्णय घेतला. तो थेट ग्राहकांपर्यंत पोहोचणार होता. मोबाईलवर पेज बनवलं.
फोटो टाकले. “थेट शेतातून, शुद्ध अन्न.” सुरुवातीला प्रतिसाद कमी होता. पण एका शहरातल्या शिक्षिकेने ऑर्डर दिली.
फोटो टाकले. “थेट शेतातून, शुद्ध अन्न.” सुरुवातीला प्रतिसाद कमी होता. पण एका शहरातल्या शिक्षिकेने ऑर्डर दिली.
मग दुसऱ्याने… तिसऱ्याने… हळूहळू विश्वास वाढला.
पहिल्यांदा जेव्हा त्याच्या हातात स्वतः कमावलेले पैसे आले, तो क्षण तो विसरू शकला नाही. तो थेट वडिलांकडे गेला. “बाबा… हे बघा.” रमेश देशमुखांनी पैसे हातात घेतले. त्यांचे डोळे पाणावले.
पहिल्यांदा जेव्हा त्याच्या हातात स्वतः कमावलेले पैसे आले, तो क्षण तो विसरू शकला नाही. तो थेट वडिलांकडे गेला. “बाबा… हे बघा.” रमेश देशमुखांनी पैसे हातात घेतले. त्यांचे डोळे पाणावले.
“माझा मुलगा हरलेला नाही,” ते म्हणाले. “तो शोधात होता.” त्या दिवशी आदित्य पहिल्यांदा हलका झाला.
पण प्रवास अजून संपला नव्हता. पावसाळ्यात अचानक पूर आला. शेताचा मोठा भाग वाहून गेला. गावात सगळे हादरले. आदित्य शेतात उभा राहिला… माती पुन्हा हातातून निसटत होती.
पण प्रवास अजून संपला नव्हता. पावसाळ्यात अचानक पूर आला. शेताचा मोठा भाग वाहून गेला. गावात सगळे हादरले. आदित्य शेतात उभा राहिला… माती पुन्हा हातातून निसटत होती.
क्षणभर जुनं अपयश डोळ्यासमोर आलं. पण यावेळी तो बसून रडला नाही. तो कामाला लागला. गावातल्या तरुणांना एकत्र केलं, सामूहिक श्रम. नव्या बांधकामाची सुरुवात केली.
पहिल्यांदाच गावात तरुण एकत्र आले. “आपणही असंच करू शकतो?” हा प्रश्न प्रत्येकाच्या डोळ्यांत होता. आदित्य म्हणाला, “एकट्याचं यश क्षणिक असतं. एकत्रित यश टिकतं.” त्या दिवसानंतर गाव बदलू लागलं.
नवे प्रयोग, नवे विचार, नवी ऊर्जा.
नवे प्रयोग, नवे विचार, नवी ऊर्जा.
आदित्य फक्त शेतकरी राहिला नव्हता. तो मार्गदर्शक बनत होता. एक दिवस जिल्हा अधिकाऱ्यांचा फोन आला. त्याच्या कामाची दखल घेतली गेली होती.
कार्यक्रमात बोलावलं. स्टेजवर उभा राहताना त्याचे हात थरथरत होते. समोर लोक… त्याच्यावर हसलेले… त्याच्यावर विश्वास ठेवणारे… आणि स्वतः तो.
तो म्हणाला, “मी यशस्वी नाही. मी फक्त थांबलो नाही.
अपयश आलं, पण मी त्याला थांबू दिलं नाही.”
सभागृहात टाळ्या वाजल्या. त्या टाळ्यांचा आवाज त्याच्या आतल्या आवाजापेक्षा मोठा नव्हता, “तू स्वतःला सापडलास.”
तो म्हणाला, “मी यशस्वी नाही. मी फक्त थांबलो नाही.
अपयश आलं, पण मी त्याला थांबू दिलं नाही.”
सभागृहात टाळ्या वाजल्या. त्या टाळ्यांचा आवाज त्याच्या आतल्या आवाजापेक्षा मोठा नव्हता, “तू स्वतःला सापडलास.”
संध्याकाळी तो शेतात उभा होता. तोच सूर्य… तीच माती… पण आज तो वेगळा होता. आई जवळ आली.
“आता समाधानी आहेस?” तिने विचारलं. आदित्य हसला. “आता मला कळलं, आई, स्वप्नं शहरात नसतात… ती आपल्यात असतात.” आकाशात तारे चमकत होते आणि आदित्यच्या आयुष्यातही.
“आता समाधानी आहेस?” तिने विचारलं. आदित्य हसला. “आता मला कळलं, आई, स्वप्नं शहरात नसतात… ती आपल्यात असतात.” आकाशात तारे चमकत होते आणि आदित्यच्या आयुष्यातही.
समाप
Download the app
आता वाचा ईराच्या कथा सोप्या पद्धतीने, आजच ईरा app इंस्टॉल करा