द केस ऑफ मर्डर ऑफ कैलाश मेथा भाग २

विषय: घटनास्थळ व शस्त्रसंबंधी न्यायवैद्यकीय निरीक्षणे
मृत व्यक्ती: श्री. कैलाश मेहता
1. शस्त्र ओळख (Firearm Identification):
घटनास्थळी जप्त करण्यात आलेले शस्त्र Beretta 92FS या प्रकारातील अर्धस्वयंचलित पिस्तूल असून, ते 9 मिमी लुगर (9×19 मिमी पॅराबेलम) कॅलिबरची गोळी झाडण्यासाठी बनवलेले आहे. शस्त्रावरील अनुक्रमांक अपूर्णपणे दिसत आहेत. शस्त्र कार्यक्षम स्थितीत आढळले असून त्यातून एक गोळी झाडलेली होती आणि मॅगझिनमध्ये उर्वरित पाच गोळ्या होत्या.
2. अदृश्य ठसे (Latent Prints):
शस्त्र वा मॅगझिनवर कोणतेही ओळखण्यास योग्य बोटांचे ठसे आढळले नाहीत. तपासणीच्या वेळी मृत व्यक्तीच्या हातांमध्ये दस्ताने नसल्याचे निदर्शनास आले. त्यामुळे गोळी झाडल्यानंतर शस्त्र पुसून स्वच्छ केल्याची शक्यता आहे. प्राणघातक इजा झाल्यानंतर आत्महत्येचा प्रयत्न करणाऱ्या व्यक्तीकडून असे कृती करणे अत्यंत अशक्यप्राय आहे.
3. कारतूस व गोळी मिळवणे (Ammunition and Projectile Recovery):
घटनास्थळी ९ मिमी मापाच्या झाडलेल्या गोळीचे रिकामे खोके (spent cartridge case) सापडले असून ते शस्त्राच्या झाडण्याच्या पद्धतीशी सुसंगत आहेत. शवविच्छेदनादरम्यान मेंदूच्या पोकळीतून पूर्ण स्थितीत गोळी हस्तगत करण्यात आली. प्राथमिक तपासणीत त्या गोळीवर ‘रायफलिंग मार्क्स’ (रंध्र पॅटर्न) हे जप्त केलेल्या Beretta पिस्तूलच्या नळीशी जुळत असल्याचे स्पष्ट होते.
4. शस्त्राची ठेवण (Weapon Placement):
शस्त्र मृताच्या उजव्या हाताशेजारी नीटपणे ठेवलेले आढळले. सामान्यतः आत्महत्येच्या घटनांमध्ये शस्त्र मृताच्या हातातून गळून पायाजवळ किंवा थोड्याशा अंतरावर सापडते, कारण मृत्यूनंतर स्नायूंचा ताठरपणा नष्ट होतो. सद्यस्थितीत शस्त्राची ठेवण कृत्रिम व मानवी हस्तक्षेपाने केल्यासारखी वाटते.
5. गोळी लागण्याचा ठाव व मार्ग विश्लेषण (Entry Wound and Trajectory Analysis):
गोळीचे प्रवेशस्थळ डाव्या कानाच्या मागील बाजूस (mastoid region) आहे. गोळीचा मार्ग पुढच्या दिशेने व वरच्या कोनात आहे. त्या मार्गाने गोळी कवटी भेदून मेंदूच्या ऊतींमध्ये अडकलेली आढळते. हा मार्ग आत्महत्येच्या सामान्य स्वरूपाशी सुसंगत नाही, कारण बहुतेक आत्महत्यांमध्ये गोळ्या कपाळावर, तोंडाच्या आतून (intraoral) किंवा डोळ्याच्या बाजूला झाडल्या जातात.
6. संघर्षाची चिन्हे (Signs of Struggle):
मृत व्यक्तीच्या शरीरावर कुठल्याही प्रकारच्या ओरखड्या, जखमा वा बचावासाठी दिलेले प्रतिकाराचे कोणतेही पुरावे दिसून आले नाहीत. खोलीत काहीही विस्कळीत अवस्था नव्हती. यावरून असे निदर्शनास येते की मृत व्यक्तीला हल्लेखोराच्या उपस्थितीबद्दल कल्पना नव्हती व ही एक अचानक झालेली, समोरासमोर न झालेली हिंसक कृती होती.
7. हल्लेखोराची उंचीचा अंदाज (Shooter Position Estimation):
गोळीचा मार्ग ज्या कोनात आहे, त्याचा अभ्यास व मृताची सुमारे सहा फूट उंची लक्षात घेता, गोळी झाडणारी व्यक्ती मृताच्या मागे आणि सुमारे ५ फूट ५ इंच उंचीच्या स्तरावर असावी असा प्राथमिक निष्कर्ष आहे.
निष्कर्ष (Conclusion):
बॅलिस्टिक (ballistic) पुरावे, शस्त्रावरील बोटांचे ठसे नसणे, शस्त्राची कृत्रिम ठेवण, जखमेचा मार्ग व संघर्षाचे अभाव यांचा एकत्रित विचार करता, ही आत्महत्या नसून हत्येची शक्यता ठामपणे अधोरेखित होते.
अंतिम मत (Final Opinion):
मृत्यूचे स्वरूप: हत्या (Homicidal)
हे दोन्ही रीपोर्ट वाचल्यावर शेंडे ACP साहेबांना म्हणाले,
“यांचा अर्थ आपण परिस्थितीजन्य पुराव्या वरुन जो निष्कर्ष काढला होता तो चुकीचा होता. रीपोर्ट काही वेगळाच इशारा करत आहेत.” – शेंडे.
हा रीपोर्ट पत्रकारांच्या पण हातात लागला आणि मग बरेच पत्रकार कमिश्नर साहेबांना भेटायला गेलेत. त्यांच्या प्रश्नांची उत्तरं देणं साहेबांना फार अवघड जात होतं. शेवटी त्यांनी जाहीर केलं की ही केस आता क्राइम ब्रँच कडे हस्तांतरित करणार आहोत. आणि ही बातमी टीव्ही वर लगेच आणि पेपर मधे दुसऱ्या दिवशी छापून आली. टीव्ही वरची बातमी पाहून शेंडे ACP साहेबांना म्हणाले,
“साहेब, केस गेली आपल्या हातातून. आता सर्व क्रेडिट क्राइम ब्रँचवाले घेऊन जातील.” – शेंडे.
“शेंडे, सर्व पुरावे ही आत्महत्या असल्याचे सांगत आहेत. पण हे रीपोर्ट वेगळे आहेत. आपण पण हत्येच्या अॅंगल ने विचार केलाच होता. ही केस फार अवघड आहे, निष्कर्षांपर्यंत पोचण्यासाठी सर्व वेळ याच केस वर खर्च करावा लागेल, मग रोज ज्या २५ तक्रारी येतात, त्यांच्याकडे कोण बघणार? हे साहेब लोकांना समजतं म्हणून त्यांनी ही केस क्राइम वर सोपवली. चला आता रोजच्या कामाला लागा. आजच येईल क्राइम ची टीमला देण्यासाठी सर्व फाइल तयार ठेवा.” – ACP
ACP धनशेखर आणि त्यांच्या टीमला या केस वर डेप्युट केलं होतं, ते आले आणि त्यांनी केसचा चार्ज घेतला. शेंडे इंस्पेक्टरांनी त्यांना फाइल सोपवली आणि सर्व घटनांची माहिती पण दिली. सर्व सहकार्याचं आश्वासन पण दिलं. फाइल वाचून झाल्यावर धनशेखर वेळेकरांना म्हणाले,
“चला, प्रत्यक्ष जागेवर जाऊन बघू. आणि त्या लोकांशी पण बोलू.” – धनशेखर.
वेळेकरांची तीक्ष्ण नजर खोलीचा काना कोपरा बारकाईने शोधत होती. धनशेखर हॉल मधे विशालशी बोलत होते.
“साहेब, पुन्हा सगळी चौकशी?” – विशाल.
‘हो. तुमच्या वडिलांनी आत्महत्या केली नाही. फॉरेन्सिक रीपोर्ट ही हत्या असल्याचे सुचवत आहे. आम्ही क्राइम ब्रँच चे लोकं आहोत. मी ACP धनशेखर आणि माझ्या बरोबर आलेले पोलिस माझे सहकारी आहेत. तुम्ही सहकार्य कराल तर हा गुंता लवकर सुटेल, आणि मारेकरी ताब्यात येईल.” – धनशेखर.
“बापरे, म्हणजे टीव्ही वर बघितलं ते खरं होतं?” – सुरेशभाई.
“हो. आता मला सांगा त्या दिवशी काय काय घडलं? अगदी सविस्तर सांगा. अगदी तुमच्या दृष्टीने क्षुल्लक वाटणारी गोष्ट सुद्धा सांगा.” – धनशेखर.
“मला एक गोष्ट खटकते आहे. सांगू का?” – विशाल.
“अगदी बिनदिक्कत सांग. काहीही मनात ठेऊ नकोस.” – धनशेखर.
क्रमश:--