तिसरा दरवाजा
मुंबईच्या कांदिवलीतल्या एका जुन्या तीन मजली इमारतीत २० वर्षांचा समर्थ कुलकर्णी राहायचा.
इमारत दिसायला साधी, पण तिचा इतिहास वेगळाच, जुना कारखाना, नंतर वसाहत, आणि आता मध्यमवर्गीयांची चाळ. समर्थचं जीवनसुद्धा तसंच साधं, पण त्याच्या मनात मात्र रोज एक आवाज घुमायचा,
“काहीतरी मोठं करायचंय… पण कसं?”
तो बी.एस्सी. आयटी करत होता, पण घरची परिस्थिती कमकुवत. आई घरी गणपती सजावटीची छोटी कामं करायची, वडील काही वर्षांपूर्वी गेले होते. समर्थच त्या घराचा आधार.
समर्थ पार्ट-टाइम काम करायचा, एका ऑफिसमध्ये डेटा एंट्री. त्या ऑफिसबद्दल एक विचित्र गोष्ट होती.
दार क्रमांक १, कर्मचारी काम करता
दार क्रमांक २, मीटिंग रूम
दार क्रमांक ३, बंद. कायम बंद.
कोणीही त्याबद्दल बोलत नसे.
दार क्रमांक २, मीटिंग रूम
दार क्रमांक ३, बंद. कायम बंद.
कोणीही त्याबद्दल बोलत नसे.
लोक म्हणायचे, “तो दरवाजा उघडतच नाही, किल्लीच हरवली आहे.” काही म्हणायचे, “काहीतरी बिघाड आहे.”
कोणी कोणी तर कुजबुजत, “त्या खोलीत पूर्वी अपघात झाला होता…”
कोणी कोणी तर कुजबुजत, “त्या खोलीत पूर्वी अपघात झाला होता…”
समर्थ दररोज त्या दरवाज्याकडे पाहायचा. त्याला वाटायचं, हा दरवाजा माझ्यासारखाच आहे… बंद. पण आत नक्की काहीतरी आहे.
त्याला कोडींगची खूप आवड होती. रोज ऑफिसची कामं संपवल्यावर तो शेजारच्या सायबर कॅफेमध्ये दोन तास कोडींग शिकायचा. पैसे नसले की तो मालकाला मदत करून वेळ मिळवायचा.
एकदा कॉलेजमध्ये “इनोव्हेशन चॅलेंज” जाहीर झालं,
मोबाईल ॲप तयार करा, प्रथम पारितोषिक ₹1,00,000 + इनक्युबेशन.
मोबाईल ॲप तयार करा, प्रथम पारितोषिक ₹1,00,000 + इनक्युबेशन.
समर्थचं मन थरारलं. पण त्याच्याकडे ना चांगला लॅपटॉप, ना वेळ, ना पैसे.
घरी आई म्हणाली, “असा थकतोस रोज… एवढं कशाला करत आहेस?” समर्थ शांत हसला, “आई… थोडं स्वप्नांसाठीही जगू दे.”
एका दिवशी ऑफिसमध्ये अचानक लाईट गेले.
जनरेटर लागेपर्यंत पूर्ण अंधार.
जनरेटर लागेपर्यंत पूर्ण अंधार.
समर्थ मोबाईलचा फ्लॅश लावून चालत होता. तेवढ्यात तिथे एक छोटासा आवाज आला…“टक!”
त्याने मागे पाहिलं, दार क्रमांक ३ स्वतःहून किंचित उघडलं होतं.
सर्व कर्मचारी घाबरून म्हणाले, “अरे जवळ जाऊ नकोस!” पण समर्थ… त्याच्या पायांनी जणू स्वतःच मार्ग धरला. तो पुढे गेला. दरवाजा पूर्ण ढकलला.
आत काय होतं? जुनी फर्निचर? अंधार? रिकामी खोली?
नाही.
नाही.
आत होती एक जुनी, पण चालू अवस्था असलेली सर्व्हर मशीन. धूळ, जळमटांनी भरलेली, पण चालू.
त्यावर एक फाईल ओपन होती, “Unfinished Project.py”
त्यावर एक फाईल ओपन होती, “Unfinished Project.py”
समर्थच्या अंगावर रोमांच उभे राहिले.
तो प्रोजेक्ट पाहू लागला. तो ऑफिसच्या मालकाचा जुना ॲप होता, सहा वर्षांपूर्वी बनवायला सुरुवात केलेला.
अपघातात त्याच्या पार्टनरचा मृत्यू झाल्यामुळे प्रोजेक्ट थांबला होता. मालकाने कधीच पुढे पाहिलं नव्हतं.
अपघातात त्याच्या पार्टनरचा मृत्यू झाल्यामुळे प्रोजेक्ट थांबला होता. मालकाने कधीच पुढे पाहिलं नव्हतं.
समर्थ जवळजवळ रात्रभर तिथे बसला. तो कोड बघत होता, मेहनतीचा, स्वप्नांचा, आणि न सांगितलेल्या वेदनांचा.
त्याच्या मनात आवाज आला, “यात क्षमता आहे… हे पूर्ण करता येईल.”
पण लगेच शंका आली, “मी कोण? एक पार्ट-टाइम कर्मचारी. हा माझा अधिकारच नाही.”
मग दुसरा आवाज आला, “कधीकधी तिसरा दरवाजा स्वतःच खुला होतो… आत पाऊल टाकायचं धाडस तुझं असावं.”
समर्थने ठरवलं, तो हा प्रोजेक्ट पूर्ण करणार.
रोज ऑफिसनंतर, दिवसभराच्या थकव्यावर मात करून तो दार क्रमांक ३ मधल्या खोलीत जाऊन बसायचा.
किल्ली नव्हती, पण आता ती गरजेचीही नव्हती.
किल्ली नव्हती, पण आता ती गरजेचीही नव्हती.
तो कोड सुधारू लागला. पुरवणी फीचर्स जोडू लागला.
बग्स काढू लागला.
बग्स काढू लागला.
त्याचं आयुष्य आता तीन गोष्टींमध्ये अडकून पडलं होतं,
ऑफिस, कॉलेज, आणि ती खोली.
ऑफिस, कॉलेज, आणि ती खोली.
आई विचारायची, “इतका उशीर कसा होतो?”
समर्थ म्हणायचा, “काम आहे आई… मोठी संधी आहे. थोडं सहन कर.”
समर्थ म्हणायचा, “काम आहे आई… मोठी संधी आहे. थोडं सहन कर.”
एकदा मालक ऑफिसमध्ये उशिरा आला आणि प्रकाश बंद असताना दरवाजा अर्धवट उघडा दिसला.
तो आत गेला आणि समर्थला पाहिलं, कंप्युटरसमोर बसलेला, डोळ्यात एकाग्रता, आणि स्क्रीनवर झळकणारा ‘प्रोजेक्ट रनिंग’.
तो आत गेला आणि समर्थला पाहिलं, कंप्युटरसमोर बसलेला, डोळ्यात एकाग्रता, आणि स्क्रीनवर झळकणारा ‘प्रोजेक्ट रनिंग’.
मालक आश्चर्यचकित झाला पण रागावला नाही.
त्याने काहीही न बोलता परत दरवाजा बंद केला.
त्याने काहीही न बोलता परत दरवाजा बंद केला.
काही आठवड्यात समर्थने तो प्रोजेक्ट पूर्ण केला.
तो ॲप होता, “CityHelp”, शहरातील गरीब, दिव्यांग, वृद्ध, अडचणीत असलेल्या लोकांसाठी त्वरित मदत जोडणारा ॲप.
तो ॲप होता, “CityHelp”, शहरातील गरीब, दिव्यांग, वृद्ध, अडचणीत असलेल्या लोकांसाठी त्वरित मदत जोडणारा ॲप.
हा ॲप समाजासाठी खूप महत्त्वाचा होता. त्याने तो "इनोव्हेशन चॅलेंज" ला सबमिट केला.
स्पर्धेच्या दिवशी मोठमोठ्या कंपन्यांचे प्रोजेक्ट्स आले होते, AI, AR, VR, ब्लॉकचेन… समर्थचा ॲप साधा होता. पण समस्यांचं खरं समाधान देणारा.
निवेदकाने विजेत्याचं नाव जाहीर केलं,
“समर्थ कुलकर्णी- CityHelp”
“समर्थ कुलकर्णी- CityHelp”
तो क्षण त्याच्या डोळ्यांमध्ये कायमचा कोरला गेला.
समर्थ विजेता झाल्यावर ऑफिसमध्ये मोठी मीटिंग बोलवली गेली. मालक स्वतः उभा राहिला.
“या मुलाने मला माझं जुनं स्वप्न पुन्हा दाखवलं आहे.
हा ॲप मी आणि माझा पार्टनर मिळून सुरु केला होता.
पण त्याच्या अचानक मृत्यूमुळे तो पूर्ण केला नाही.
मी त्या खोलीला बंद केलं… आणि माझं स्वप्नही.”
तो समर्थकडे वळून म्हणाला, “तू तो दरवाजा पुन्हा उघडला… अगदी शब्दशः आणि मी तुझ्यासोबत हा ॲप मोठा करणार आहे."
हा ॲप मी आणि माझा पार्टनर मिळून सुरु केला होता.
पण त्याच्या अचानक मृत्यूमुळे तो पूर्ण केला नाही.
मी त्या खोलीला बंद केलं… आणि माझं स्वप्नही.”
तो समर्थकडे वळून म्हणाला, “तू तो दरवाजा पुन्हा उघडला… अगदी शब्दशः आणि मी तुझ्यासोबत हा ॲप मोठा करणार आहे."
समर्थ अवाक झाला. त्याने कधी कल्पनाही केली नव्हती की एक बंद दरवाजा त्याचं आयुष्य उघडेल.
मालक पुढे म्हणाला, “आजपासून समर्थ आमच्या कंपनीचा प्रोजेक्ट हेड आहे.” टाळ्यांचा गडगडाट झाला.
घरी आईला पुरस्कार दाखवला तेव्हा तिच्या डोळ्यांमध्ये पाणी आलं. ती म्हणाली, “बाळा, तू तर घरासाठी दुसरा दरवाजा शोधशील असं वाटत होतं…पण तू तर तिसराच दरवाजा उघडून टाकलास.”
समर्थ हसला आणि त्याला जाणवलं, कधी कधी आयुष्य आपल्यासाठी तीन दरवाजे ठेवत असतं.
पहिले दोन दिसतात… तिसरा लपलेला असतो.
पण तोच आपल्याला मोठं बनवतो. तोच भविष्य असतो.
तोच चमत्कार असतो.
पहिले दोन दिसतात… तिसरा लपलेला असतो.
पण तोच आपल्याला मोठं बनवतो. तोच भविष्य असतो.
तोच चमत्कार असतो.