सगळं असूनही काहीतरी कमी आहे

सगळं असूनही काहीतरी कमी आहे ही भावना आजच्या माणसाची सर्वात मोठी अंतर्गत लढाई बनली आहे, कारण बाहेरून पाहिलं तर आयुष्य व्यवस्थित दिसतं, नोकरी आहे, कुटुंब आहे, माणसं आहेत, सुविधा आहेत, मोबाईलमध्ये जग आहे, सोशल मीडियावर हसू आहे, आणि तरीही जेव्हा रात्री एकटं मन शांत बसतं तेव्हा कुठेतरी आत खोल एक रिकामी जागा जाणवते, जी शब्दांत मांडता येत नाही, कारण या पोकळीला कोणतं ठोस कारण नसतं, ती ना पूर्ण दुःख असते ना पूर्ण असमाधान, ती फक्त एक सतत टोचणारी जाणीव असते की काहीतरी अधूरं आहे, आणि ही जाणीव सगळं असूनही अधिक बोचरी वाटते, कारण जेव्हा काहीच नसतं तेव्हा कमतरतेचं कारण स्पष्ट असतं, पण जेव्हा सगळं असतं आणि तरीही समाधान नसतं तेव्हा माणूस स्वतःशीच विसंवादी होतो, आपल्या आयुष्याकडे पाहताना आपल्यालाच प्रश्न पडतो की मी इतकं सगळं मिळवूनही आनंदी का नाही, माझ्यातच काही दोष आहे का, मी कृतघ्न तर नाही ना, आणि या प्रश्नांच्या गर्दीत मन स्वतःलाच आरोपी बनवतं, कारण समाजाने आपल्याला शिकवलं आहे की सगळं मिळालं की समाधानी राहायचंच, पण कुणीही आपल्याला हे शिकवलं नाही की भावनांचं समाधान हे सुविधा मिळाल्याने होत नाही, आजच्या युगात आपण सतत काहीतरी मिळवत असतो, नवं काहीतरी मिळालं की थोडा वेळ आनंद होतो, पण लगेच त्या आनंदाची सवय होते आणि मन पुढच्या हवेच्या मागे धावू लागतं, ही धाव कधी थांबत नाही, आणि त्यामुळे सगळं असूनही शांतता मिळत नाही, घरात माणसं असतात, पण संवाद नसतो, मित्र असतात पण मन मोकळं करण्याची जागा नसते, कुटुंब असतं पण समजून घेणं कमी होत जातं, आणि या सगळ्या गर्दीत माणूस हळूहळू एकटा पडतो, तो हसतो, बोलतो, काम करतो, जबाबदाऱ्या पार पाडतो, पण आतून कुठेतरी आपण हरवत जातो, कारण आता आयुष्य जगण्यापेक्षा निभावण्याचं काम अधिक झालं आहे, आपण रोज उठतो कारण उठायलाच लागतं, काम करतो कारण करावंच लागतं, हसतो कारण समोरच्यांना ते अपेक्षित असतं, पण खरं मन कुठे आहे हे आपल्यालाच ठाऊक नसतं, आपण इतके बाहेरच्या अपेक्षांमध्ये अडकलो आहोत की आतल्या गरजांकडे पाहायलाच विसरलो आहोत, सगळं असूनही काहीतरी कमी असण्याचं खरं कारण हेच असतं की आपण स्वतःशी संवादच बंद केला आहे, आपल्याला काय हवं आहे, आपल्याला नेमकं कशात समाधान मिळतं, आपल्याला काय दुखावतं, आपल्याला काय थकवतं, हे प्रश्न विचारायलाच आपल्याकडे वेळ नाही, आपण सतत बाहेरच्या जगाचं मूल्यांकन करतो पण आतल्या जगाकडे पाहण्याचं धाडस करत नाही, म्हणूनच आपण स्वतःपासून दूर जातो आणि मग ती दूरची जाणीव ‘कमी असल्याची’ भावना बनून सतत मनात घोळत राहते, अनेकदा ही भावना अपराधीपणासंदर्भातही येते, कारण आपल्याभोवती असेही लोक असतात ज्यांच्याकडे आपल्याइतकी साधनसंपत्ती नसते, तरीही ते आनंदी दिसतात, आणि आपण सगळं असूनही अस्वस्थ असतो, तेव्हा आत कुठेतरी स्वतःवर राग येतो, आपण स्वतःला समजावतो की मला तर आनंदी असायलाच हवं, पण आनंद जबरदस्तीने येत नाही, तो स्वीकारातून येतो, आणि स्वीकार तेव्हाच होतो जेव्हा आपण स्वतःची खरी गरज ओळखतो, सगळं असूनही काहीतरी कमी आहे ही भावना अनेकदा आठवणींशीही जोडलेली असते, कारण कधी कधी आपण जे गमावतो तेच आपल्याला जास्त बोचत राहतं, काही नाती, काही क्षण, काही स्वप्नं, काही इच्छा या काळाच्या प्रवाहात मागे पडतात, आणि त्यांची जागा कुणीही घेऊ शकत नाही, त्यामुळे सगळं असूनही त्या एका जागेचा रिकामा ठाव आपल्याला सतत जाणवत राहतो, ही भावना बाहेरून कोणालाच दिसत नाही, कारण आपण बाहेरून पूर्ण दिसत असतो, आपलं आयुष्य इन्स्टाग्राम पोस्टसारखं झगमग करत असतं, पण आतला काळोख कुणालाच दिसत नाही, हीच आजच्या काळातील सर्वात मोठी शोकांतिका आहे की माणसं हसण्यामागे लपलेली आहेत आणि वेदनांना फिल्टर लावून झाकत आहेत, सगळं असूनही कमी असण्याचा आजार हा शारीरिक नसतो, तो मानसिक असतो, आणि तो मनात खोलवर रुतलेला असतो, म्हणूनच त्यावर औषध नसतं, त्यावर इलाज फक्त स्वतःशी प्रामाणिक होण्यात असतो, आपण कधी तरी थांबून स्वतःला विचारलं पाहिजे की मला खरंच काय हवं आहे, माझ्या आयुष्यात मला काय अर्थपूर्ण वाटतं, मी कोणत्या गोष्टीत खरंच जिवंत असतो, कारण जोपर्यंत आपण हा प्रश्न विचारत नाही तोपर्यंत आपण सतत ‘जास्त मिळवण्याच्या’ मागे धावत राहतो, पण त्या धावण्यात ‘स्वतःला मिळवणं’ हरवून बसतो, सगळं असूनही काहीतरी कमी आहे ही भावना आपल्याला वेड लावत नाही, ती आपल्याला जागं करते, ती आपल्याला सांगते की सुविधा आणि समाधान यामध्ये मोठं अंतर असतं, आणि ते अंतर भरून काढायला बाहेरच्या गोष्टी कामी येत नाहीत, त्यासाठी आतल्या जगात उतरावं लागतं, स्वतःला समजून घ्यावं लागतं, स्वतःशी संवाद साधावा लागतो, आणि जेव्हा आपण हे करायला शिकतो तेव्हाच हळूहळू ती कमी असण्याची भावना शांत होऊ लागते, नाहीशी होत नाही, पण ती आपल्या आयुष्यावर प्रभुत्व गाजवणं थांबवते, आणि तेव्हाच आपल्याला उमगतं की सगळं असूनही काहीतरी कमी असणं हे अपयश नसून आत्मजाणीवेचं चिन्ह आहे, कारण जी जाणीव आपल्याला आत काहीतरी शोधायला भाग पाडते तीच जाणीव आपल्याला खरंच जिवंत ठेवते.