शर्वरीच्या ऑफिसला जॉइन करून आज तिसरा दिवस होता. सकाळी ५:३०लाच तिचा अलार्म वाजला. डोळे उघडले, तरी अंगाला वजन जाणवत होतं. शरीर थकलं होतं, पण मनानं ती अजून झगडत होती.
तिने ओटा पुसला, पोहे केले, मिलिंदसाठी डबा भरला, आणि सासऱ्यांच्या चहाला बिस्कीट ठेवायला विसरली, हे लक्षात येताच तिचं मन पुन्हा बेचैन झालं.
“सकाळी घरात कामं सोडून ऑफिसच्या विचारातच असतेस,” सासऱ्यांचा टोमणा हवेत टाकल्यासारखा हळूच घसरला.
शर्वरी काही बोलली नाही, फक्त डोळ्यांनीच “क्षमस्व” बोलून गेलेली होती.
ऑफिसमध्ये मात्र सगळं वेगळं होतं. ती पंख्यासारखी फिरत होती — एक मिटिंग संपली की दुसरी सुरू, मेल्स, रिपोर्ट्स… पण त्यातच तिला एक प्रकारचा श्वास मिळत होता. जणू पुन्हा ‘शर्वरी’ म्हणून ओळख मिळत होती.
दुपारी ऑफिस कँटीनमध्ये बसलेली असताना ती नकळत खिडकीबाहेर पाहत होती. तिच्या डेस्कवर त्या दिवशी पहिल्यांदाच बॉसने तिचं काम कौतुकाने नमूद केलं होतं, पण त्याचवेळी मनात घरचे विचार डोकावले.
“मिलिंद काहीच बोलत नाही… आणि बाबा रोज एखादं नवं बंधन लावतायत… मी किती टिकेल?”
तिच्या चेहऱ्यावरचं हसू अचानक पुसट झालं.
संध्याकाळी घरी पोहोचताच, सासूबाईंनी बोलावलं,
“शर्वरी, थोडं दूध उकळ ना, मी जरा डोकं दुखतंय म्हणते.”
ती चपला न काढताच स्वयंपाकघरात गेली. हात हलत होते, पण मन थकलं होतं.
रात्री जेवताना सासऱ्यांनी सहज विचारलं,
“काय, आज ऑफिसमध्ये काय विशेष केलं?”
शर्वरीने उत्तर द्यायचा प्रयत्न केला, “मी एका क्लायंट प्रेझेंटेशनवर काम केलं, आणि–”
“बरं! आपल्याला त्यात काय समजणार?” त्यांनी हात झटकतच तिला गप्प बसवलं.
मिलिंद तिच्याकडे पाहत होता, पण तो नेहमीसारखाच — शांत, तटस्थ. जणू त्याच्या भावना ‘मी मधे पडत नाही’ ह्या नियमाच्या पलीकडेच नव्हत्या.
त्या रात्री ती गच्चीत एकटी उभी होती. हातात दूधाचा रिकामा मग होता आणि मनात भरलेल्या अश्रूंचा एक समुद्र.
ती स्वतःशी बोलत होती…
“किती दिवस असंच चालेल? हे घर माझं आहे का? की मी केवळ एक पाहुणी आहे — जी कामं करते, हसते, पण मनातलं कोणी ऐकत नाही?”
तेवढ्यात मागून मिलिंद आला.
“झोपली नाहीस अजून?”
“झोप लागेल का?” ती विचारतच त्याच्याकडे पाहिलं.
मिलिंद काही क्षण शांत राहिला.
“शर्वरी… मी तुझ्यासोबत आहे.”
“फक्त शब्दांनी?” तिच्या स्वरात पहिल्यांदाच खवखव होतं.
मिलिंद गप्प झाला.
शर्वरीने फक्त एवढंच म्हटलं,
“सोबत असशील तर हातात हात दे. नाहीतर निदान, पाठीवर हात ठेव. फक्त सावल्यासारखा मागे उभा राहू नकोस.”
आता तिच्या डोळ्यातून अश्रू गालावरून ओघळले.
सकाळचे सात वाजले होते. स्वयंपाकघरात गॅसवर चहा ठेवलेला, शर्वरी तोंडावर पाणी मारून थेट डायरी घेऊन बसली. अजून तिनं डबा भरलेला नव्हता, सासऱ्यांचा चहा तयार नव्हता, आणि घरात पहिल्यांदाच कुणी तिच्या ‘उशिरा सुरुवात’ कडे बोट ठेवलं नव्हतं.
सकाळचे सात वाजले होते. स्वयंपाकघरात गॅसवर चहा ठेवलेला, शर्वरी तोंडावर पाणी मारून थेट डायरी घेऊन बसली. अजून तिनं डबा भरलेला नव्हता, सासऱ्यांचा चहा तयार नव्हता, आणि घरात पहिल्यांदाच कुणी तिच्या ‘उशिरा सुरुवात’ कडे बोट ठेवलं नव्हतं.
शर्वरी बदलत होती.
मिलिंद नुकताच आवरून आला. तिला डायरीत काहीतरी लिहिताना पाहून थांबला.
“आज तुला उशीर आहे वाटतं?” तो हसून म्हणाला.
“माझ्यासाठी नाही. फक्त घरासाठी आहे,” तिनं सरळ उत्तर दिलं.
त्याचा चेहरा थोडा गडबडला.
“तुझं काही तरी वेगळंच सुरू आहे हल्ली…”
“हो. कारण मी लक्षात घेतलंय, की मला सगळं सांभाळूनही कोणी ‘शाबास’ म्हणत नाही.
तर मग स्वतःला तरी का थांबवू? मी शांत, समजूतदार, सोज्वळ शर्वरी राहिले, पण आता थोडी ठाम शर्वरी व्हायचं ठरवलंय.”
मिलिंद गप्प झाला. पहिल्यांदाच त्याला आपल्या शांत बायकोचा ठामपणा जाणवला.
तो काही बोलणार, तोच बाहेरून सासऱ्यांचा आवाज आला,
“शर्वरी! चहा झाला नाही अजून?”
ती उठली नाही. तिनं डायरी बंद केली, आणि हळूच उत्तर दिलं,
“पाणी ठेवून दिलंय बाबा. तुम्ही तयार करता का? मी ऑफिसची एक मिटिंग आत्ता अटेंड करावी लागेल…”
घरात काही क्षण शांततेचा विस्फोट झाला.
सासू स्वतःच गॅसपाशी आल्या. त्यांच्या डोळ्यात भीती नव्हती, पण प्रश्न होता —
ही शर्वरी? हीच का आपली गोड सून?
त्यानंतरचं तीन दिवस सगळं बदलायला लागलं.
शर्वरी सकाळी ठरलेल्या वेळेवरच घराचं काम करत होती, पण आता ती ‘आज्ञा’ पाळत नव्हती — ती ‘सहकार्य’ करत होती.
जेवण झालं की टेबलावर एकदा म्हणायची, “कृपया हात लावा ना, सगळं स्वतःवर घेणं थोडं अवघड आहे आता.”
सासरे सुरुवातीला काहीच बोलले नाहीत, पण त्यांच्या नजरेतलं आश्चर्य वाढत गेलं.
मिलिंद गोंधळलेला होता. पण एका संध्याकाळी शर्वरी एकदम त्याच्यासमोर बसली आणि म्हणाली:
“मिलिंद, आपण फक्त नवरा-बायको म्हणून नसलो, तर ‘साथीदार’ म्हणून असू शकतो का? म्हणजे, घरात माझं मत, माझं काम, माझ्या भावना… थोड्या जास्त महत्वाच्या असतील का तुझ्यासाठी?”
मिलिंद शांत झाला.
आणि हळूच म्हणाला,
“माझ्या सगळ्यात जवळचं ‘घर’ तूच आहेस.
माझं लक्ष उशिरा गेलं, पण आता तुला ‘फक्त सोडून’ नाही, तर बरोबर चालून साथ देईन.”
त्या रात्री शर्वरी पहिल्यांदाच एक दीर्घ श्वास घेत तिच्या खोलीच्या खिडकीतून आकाशाकडे पाहिलं.
ती हसली — अगदी मनापासून.
कारण आता तिचं अस्तित्व झाकून टाकणारी सावली संपली होती…